(Lichngaytot.com) Giếng trời là gì mà trên thực tế bất kể công trình nào cũng cần đến: chung cư cao tầng, bệnh viện, tòa nhà...?
1. Giếng trời là gì?
Giếng trời là khoảng không gian thông từ trệt đến mái, nhằm đón ánh sáng tự nhiên vào tất cả các tầng trong nhà. Theo các kiến trúc sư, diện tích tối thiểu của giếng trời thường là 450x450, tức là vừa đủ một người lên xuống. Kích thước lý tưởng nhất dành cho giếng trời sẽ rơi vào khoảng từ 4 - 6m2.
Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tế, chủ nhà và kiến trúc cần có thời gian lên kế hoạch, tính toán kỹ lưỡng trước khi xây dựng.
Khi tìm hiểu giếng trời là gì, bạn có thể tạm hiểu đó là nó có hình thù khá giống cái giếng, có thể thu hút không khí và giúp nhà cửa đủ ánh sáng, khi giếng trời hoạt động đồng nghĩa gió sẽ được lưu thông ra vào thuận tiện, giúp cho không gian sống của bạn đủ ánh sáng nhưng không bị nóng bức.
Khi tìm hiểu giếng trời là gì, bạn có thể tạm hiểu đó là nó có hình thù khá giống cái giếng, có thể thu hút không khí và giúp nhà cửa đủ ánh sáng, khi giếng trời hoạt động đồng nghĩa gió sẽ được lưu thông ra vào thuận tiện, giúp cho không gian sống của bạn đủ ánh sáng nhưng không bị nóng bức.
Giếng trời phong thủy là yếu tố không nên lơ là vì nó ảnh hưởng trực tiếp từ sinh hoạt hàng ngày cho tới phong thủy, và cũng tác động không nhỏ tới tài vận của
2. Tác dụng của giếng trời
- Lưu thông không khí:
Lấy gió tự nhiên cũng là một chức năng quan trọng của giếng trời giúp quá trình lưu thông trao đổi không khí môi trường bên trong và bên ngoài ngôi nhà diễn ra đều đặn. Lượng gió trong môi trường tự nhiên tràn vào không gian nhà nhiều hơn. Giúp lưu thông khí trong nhà một cách tự nhiên, làm căn nhà trở nên thông thoáng và mát mẻ dù bước vào thời tiết nóng bức.
- Đón sáng:
Giếng trời với kích thước phù hợp để đón sáng tự nhiên, tạo nguồn sinh khí tươi mới cho ngôi nhà. Ánh sáng từ phần mái sẽ theo thân giếng xuống, lan tỏa khắp không gian nội thất.
Từ đó nó sẽ tác động trực tiếp đến sức khỏe và sự phát triển của các thành viên trong gia đình đồng thời cũng là khoảng không gian tuyệt vời để chúng ta có thể trang trí tạo điểm nhấn cho ngôi nhà thêm sang trọng và tươi mới hơn.
- Tiết kiệm chi phí cho năng lượng tiện tiêu thụ:
Nhờ có giếng trời, việc sử dụng ánh sáng nhân tạo vào ban ngày là gần như không cần thiết. Chúng ta có thể tiết kiệm được một lượng lớn điện năng tiêu thụ, mang lại hiệu quả kinh tế. Gia chủ sẽ tiết kiệm được chi phí cho năng lượng điện thắp sáng và hệ thống làm mát.
Với tính toán để thiết kế một cách khoa học và hợp lý, thì giếng trời sẽ trở thành một điểm nhấn làm nổi bật kiến trúc của ngôi nhà. Làm cho kiến trúc của ngôi nhà trở nên đặc biệt và đẹp hơn nhiều. Biến giếng trời trở thành một nét kiến trúc đầy tinh tế và giàu tính mỹ.
Nhờ có giếng trời, việc sử dụng ánh sáng nhân tạo vào ban ngày là gần như không cần thiết. Chúng ta có thể tiết kiệm được một lượng lớn điện năng tiêu thụ, mang lại hiệu quả kinh tế. Gia chủ sẽ tiết kiệm được chi phí cho năng lượng điện thắp sáng và hệ thống làm mát.
- Tăng tính thẩm mỹ:
3. Các nguyên tắc xây dựng giếng trời
3.1. Kích thước
- Kích thước không nên nhỏ hơn 1m2. Thông thường kích thước giếng trời thông dụng từ 4 đến 6m2. Bạn có thể thiết kế theo bất kỳ hình dạng nào mà mình mong muốn như tròn, vuông, elip, ngôi sao,…
- Nguyên tắc là nhà càng cao thì giếng trời càng rộng. Quy chuẩn xây dựng, diện tích giếng trời thường chiếm 10% diện tích xây dựng nhà ở.
- Nếu nhà có diện tích lớn hơn, khoảng hơn 100m2 mặt bằng xây dựng thì nên chừa độ thông thoáng 20%. Tuy nhiên, tỷ lệ này còn phụ thuộc hình dạng cũng như cao độ ngôi nhà để tạo diện tích trống tương ứng cho không khí lưu thông.
3.2. Vật liệu
Mái che của giếng trời thường được dùng nhiều nhất là tấm polycarbonate hay còn gọi là tấm lấy ánh sáng. Ngoài ra bạn cũng có thể sử dụng các vật liệu khác như kính, bạt, tôn,…
Nếu nhà quá chật hẹp có thể dùng kính hay nhựa trong suốt để tăng ánh sáng vào nhà.
Hoặc có thể giảm cường độ sáng của giếng trời bằng cách sử dụng vật liệu màu cho mái, vừa tạo đủ độ sáng vừa làm dịu mát không gian nội thất trong nhà.
Để tạo không gian tươi mát lại giúp cân bằng phong thủy, bạn có thể đưa thiên nhiên vào nhà bằng cách dùng các chậu treo hoặc dây leo xanh trên bờ tường. Dưới sàn nhà, xen lẫn cây cảnh, gia chủ có thể tạo những hồ nước nhỏ, thả cá hoặc hoa.
Nếu không gian giếng trời nhỏ có thể rải sỏi, đặt thêm vài bình gốm hoặc các vật trang trí, để mang đến điểm nhấn mát mắt cho ngôi nhà.
Trên mảng tường của giếng trời, gia chủ có thể ốp đá làm điểm nhấn, những hình vẽ hoa văn trang trí sống động cho bức vách.
3.3. Vị trí
- Xu hướng thông thuỷ để lấy ánh sáng và gió từ trên nóc nhà được ứng dụng nhiều trong các dạng nhà hình ống chỉ có một mặt thoáng. Để giếng trời phát huy tối đa tác dụng, gia chủ chỉ nên đặt giếng trời ở phía sau hoặc giữa ngôi nhà.
- Giếng trời phía sau nhà: Rất phù hợp để hỗ trợ lưu thông của gió có đường vào và ra khi vị trí này thường luôn tối và bí, nhờ giếng trời mà khí trời và ánh sáng trở nên hài hòa hơn cho căn nhà. Chính lỗ thông thuỷ sẽ tạo lực hút để không khí đi từ những cửa trước vào nhà hoặc ngược lại.
- Thông thường, người ta sẽ thiết kế giếng trời ở cầu thang để lấy ánh sáng và thông gió. Nếu cầu thang được thiết kế ở giữa nhà thì các không gian khác sẽ xoay xung quanh. Nhờ vậy mà luồng gió và ánh sáng sẽ lan tỏa toàn bộ nội thất. Đây là nơi thích hợp nhất bởi cầu thang thường đặt ở giữa nhà và kề với nhà bếp.
- Trường hợp nhà quá dài, theo nguyên tắc thiết kế giếng trời, cần phải trổ thêm nhiều lỗ thông nữa về phía cuối nhà để lưu thông không khí. Do đó, số lượng giếng trời có thể nhiều hơn 1, tuỳ thiết kế có thể 2 - 3 giếng trời.
Xem chi tiết hơn về thiết kế giếng trời ở bài viết dưới đây:
Những nguyên tắc thiết kế giếng trời là yêu cầu vô cùng cần thiết, do đó khi tham khảo trước khi tiến hành xây thực tế, gia chủ chớ nên lơ là kẻo tiền mất, tật
4. Giếng trời cho không gian nhỏ hẹp
4.1 Xác định vị trí giếng trời cho nhà diện tích nhỏ
Các vị trí của giếng trời thường trong nhà, sau nhà hoặc cuối nhà nhưng dù là phương án được lựa chọn cần phải dựa trên cơ sở cân nhắc và cân đối những yếu tố phong thủy khác nhau theo từng đặc điểm của ngôi nhà.
- Đặt giếng trong nhà: Trong các phương án trên thì chọn đặt giếng trời bên trong nhà sẽ phát huy tính hiệu quả cao nhất. Với thiết kế này, khả năng lấy sáng, đón gió của giếng trời sẽ phát huy một cách tối đa.
- Đặt giếng sau nhà: Thiết kế dành cho phương án này không đòi hỏi quá cầu kỳ nhưng phải đảm bảo khả năng đón sáng, đón gió thật tốt để không gian sống của con người có thể đạt trạng thái tốt nhất.
- Đặt giếng trời ở cuối nhà: Đây là phương án thiết kế có thể giúp cho khả năng lấy sáng, đón gió của giếng trời trở nên tốt hơn. Tuy nhiên, nhược điểm của nó là gặp nhiều khó khăn, để phát huy được hiệu quả cũng như đảm bảo tính thẩm mỹ, ta cần phải có phương án thiết kế giếng trời cho căn nhà thật tốt.
4.2. Thiết kế giếng trời
Quá trình thiết kế giếng trời cho không gian nhỏ vẫn phải trải qua ba phân khúc nhỏ là thiết kế đỉnh giếng, thân giếng và đáy giếng.
Cấu tạo của giếng trời có 3 phần: Đáy giếng, thân giếng và đỉnh giếng
- Đáy giếng: Nằm ở phần dưới cùng, thường kết hợp với không gian phòng khách, phòng bếp để thiết kế trang trí tiểu cảnh, bố trí cây hoa, hòn non bộ,...
- Thân giếng: có tác dụng cung cấp ánh sáng cho các tầng bên trên.
4.3. Lựa chọn mái che
Lựa chọn phương án mái phù hợp là công việc vô cùng quan trọng bởi nó vừa ảnh hưởng tới tính thẩm mỹ vừa quyết định đến khả năng đón sáng, lấy gió của công trình:
Mái che là nơi thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời mạnh nhất, do đó cần lưu ý loại mái được sử dụng cho giếng trời đó là cần phải trong suốt và có độ bền, độ chịu lực cũng như chịu nhiệt tốt. Sở dĩ nói như vậy là chỉ có những đặc điểm đó mới có thể phát huy đúng, đủ các vai trò của hệ thống giếng trời.
Hơn nữa, với mái che loại trong sẽ giúp cho những công trình kiến trúc áp dụng nó đón được tốt nhất ánh sáng tự nhiên. Và, nó nằm ở khu vực cao nhất của ngôi nhà nên buộc phải thực sự chắc chắn, bền bỉ để giúp cho không gian sống đảm bảo chống chọi thật tốt với các biến động của thiên nhiên.
Khi thiết kế giếng trời cho không gian nhỏ, diện tích khiêm tốn, chúng ta có thể lựa chọn áp dụng một trong những phương án mái sau: Thứ nhất là mái che cố định, thứ hai là mái lợp di động, thứ ba là không sử dụng mái che.
Bạn có thể tìm hiểu kỹ hơn về làm giếng trời cho nhà diện tích nhỏ qua bài viết sau:
Bạn có thể tìm hiểu kỹ hơn về làm giếng trời cho nhà diện tích nhỏ qua bài viết sau:
Làm giếng trời cho nhà diện tích nhỏ không phải là việc đơn giản vì phải cân đối rất kỹ không gian cho những vị trí cần ưu tiên khác trong nhà nhưng nếu làm
5. Các loại cây trồng ở giếng trời
5.1 Cây chủ đạo
Cây chủ đạo là những cây thân gỗ đảm bảo cây có thể thích nghi tốt, sống khỏe để tạo điểm nhìn xanh mát cho các khu vực chức năng xung quanh.
Nên tưới nước cho cây vào mỗi sáng để đảm bảo giữ ẩm cho đất. Cách 3 - 4 tháng thì nên bón phân hữu cơ cho cây 1 lần để giúp cây tăng trưởng tốt hơn.
Cây cau Hawai
Đặc điểm: Thân cây có màu xanh, cao khoảng 3m khi trưởng thành. Lá mọc đối xứng, trông giống lá tre, có màu xanh bóng.
Cau Hawai rất dễ trồng trong nhà, không những thế ưu điểm của nó là có khả năng hấp thụ những độc tố hoá học nhất là từ máy tính và các thiết bị điện tử. Cây Cau Hawai là lựa chọn hàng đầu cho cây cảnh nội thất phong thủy, mang lại nhiều may mắn, tài lộc cho gia chủ.
Do yêu cầu nước khá cao để sinh trưởng nên cau Hawai cần được tưới nước đều, không nên để đất quá khô cằn.
Cây hoa ban
Đặc điểm: Thân cây có vỏ màu nâu, đường kính nhỏ không lớn nhiều nhánh nhỏ đâm ra từ thân cây. Lá Hoa Ban nhỏ, mọc sole nhau. Khi còn nhỏ lá có lớp lông mịn.
Cây hoa ban sống khỏe, có khả năng chống chịu sâu bệnh, chịu được thời tiết khắc nghiệt, không đòi hỏi sự chăm sóc cầu kỳ nên có thể trồng trong nhà. Cây xanh quanh năm, hoa màu trắng hoặc hồng tím, nở vào khoảng tháng 3, tháng 4, có mùi hương dễ chịu.
Cây khế
Lựa chọn 1 cây khế trồng ở khu vực giếng trời cũng đủ tạo nên sự tinh tế cho không gian nhà bạn. Ngoài ra, mỗi khi vào mùa, những chùm hoa đỏ của khế còn giúp làm nổi bật hơn cho không gian giếng trời.
Cây khế là loại cây ưa trồng nơi bóng râm, trong vườn nhỏ hoặc trong nhà. Khế có tán lá rộng, nhưng bạn có thể dễ dàng điều chỉnh theo ý muốn của mình.
Cây cóc
Thời gian gần đây, cây cóc cũng được ưu tiên trồng trong nhà, đặc biệt là vị trí giếng trời.
Ngoài công dụng cho trái ăn quanh năm, cóc còn thích hợp trở thành cây trồng ở giếng trời. Cây nhỏ gọn, cho trái quanh năm nhưng được chăm sóc kỹ lưỡng và cắt tỉa khéo léo, nó sẽ tạo thành điểm nhấn đặc biệt cho giếng trời.
Cây kim ngân
Chúng ta quá quen với cây kim ngân được trang trí trên các bàn làm việc thế nhưng nếu chúng được sống trong không gian rộng rãi, cây có thể cao trên 1 mét. Với kích thước này, kim ngân rất thích hợp trở thành cây chủ đạo khi trồng ở giếng trời.
Kim ngân khi được trồng ở giếng trời sẽ càng làm gia tăng ý nghĩa tốt của nó. Giúp mang lại tiền tài, may mắn cho gia chủ.
5.2. Cây tầng trung
Ngoài cây chủ đạo, gia chủ có thể khéo léo kết hợp các loại cây tầng trung một cách đơn giản để giữ được sự bình dị, tự nhiên nhất giúp không gian thông thoáng, đẹp bình dị, tự nhiên.
Phía dưới cây chủ đạo, bạn có thể trồng các loại cây nho nhỏ như cây cau tiểu trâm, ráng ổ phụng, ngũ gia bì, đinh lăng, chuối rẻ quạt, chuối hoa, cây bạch mã hoàng tử, trầu cánh phượng, saphia…
5.3. Cây tô điểm xung quanh
Có khá nhiều loại cây dùng để tô điểm xung quanh làm tăng thêm mảng xanh tươi mát trong gia đình bạn. Hãy ưu tiên chọn loại cây này phát triển khá nhanh, không cần nhiều công chăm sóc.
Việc của bạn là khéo léo kết hợp cây với tiểu cảnh, với sỏi đá hay các phụ kiện cây cảnh… tạo nên vẻ đẹp trong lành, tươi mát, sinh động cho ngôi nhà.
- Các loại cây có tán rộng, dễ trồng, thích hợp điều kiện sống trong nhà có thể kể đến như cây lan tim, cây lan hạt dưa, nhền nhện, cây sen đá,...
- Các loại cây bụi có thể trồng ở giếng trời như ngũ gia bì, vạn thiên thanh, câu tiểu trâm, đinh lăng, thiên niên kiện.
- Những loại hoa tuy ít phong phú hơn nhưng có thể làm cây phụ tô điểm cho tiểu cảnh ở giếng trời như lan Ý hoặc hồng môn.
- Những loại cây họ trầu có dáng đẹp cũng có thể được trồng ở tầng thấp hơn như trầu thanh xuân, trầu đế vương, trầu rau muống, trầu chân vịt, trầu Mỹ, trầu khía…
Các cây giống họ trầu có kích thước nhỏ, đẹp thích hợp trồng xen kẽ hoặc bạn có thể chọn chúng làm chậu treo để phân bố vị trí giữa các cây chính và cây phụ tốt hơn. Bên cạnh chọn cây cảnh phù hợp với giếng trời, bạn còn có thể bố trí thêm đá, sỏi, các phụ kiện cây cảnh…
Nhằm làm tăng vượng khí, ngoài việc bố trí cây trồng ở giếng trời, người ta còn thiết kế thêm hồ nước ở khu vực này. Nước chảy từ trên tường và ánh sáng trực tiếp chiếu xuống làm cho không gian mát mẻ hơn, cây cối phát triển tươi tốt hơn.
Việc lựa chọn loại cây trồng ở giếng trời nào phù hợp nhất cũng cần cân nhắc nhiều yếu tố từ ý nghĩa của loại cây cho đến cách trồng, do đó, bạn có thể tham
Việc lựa chọn loại cây trồng ở giếng trời nào phù hợp nhất cũng cần cân nhắc nhiều yếu tố từ ý nghĩa của loại cây cho đến cách trồng, do đó, bạn có thể tham
6. Lưu ý khi thiết kế giếng trời
6.1. Về mặt kỹ thuật:
- Tường giếng trời không nên làm phẳng nhẵn: Về bản chất, giếng trời là một cái ống nên âm thanh truyền trong giếng rất rõ và vang. Người ở tầng dưới nói chuyện, tầng trên có thể nghe thấy, rất phiền phức và ảnh hưởng tới tính riêng tư. Chính vì thế, gia chủ nên tránh làm tường giếng phẳng nhẵn. Để tiêu âm, tường giếng cần có một số mảng sần, nhám bằng cách sơn gai, ốp gạch trần, gạch thẻ hoặc đá tự nhiên.
- Tránh làm mái che quá mỏng: Đối với các nước vùng nhiệt đới, ánh nắng mùa hè gay gắt chiếu thẳng xuống giếng trời có thể khiến sàn nhà, cầu thang gỗ và một số vật dụng trong khu vực này bị phai màu, xuống cấp nhanh chóng. Do vậy, gia chủ có thể lắp thêm rèm che dưới mái giếng để điều tiết linh hoạt lượng ánh sáng vào nhà.
- Không nên để khe hở rộng, lan can thấp: Thông thường, các khu thông tầng có chiều sâu hun hút nên gia chủ cần làm lan can ngăn cách để đảm bảo an toàn, nhất là đối với gia đình có trẻ nhỏ. Chiều cao và khoảng cách của khe hở lan can cần đảm bảo trẻ không thể trèo qua.
- Tránh treo đèn chùm hoặc vật trang trí quá nặng: Đèn chùm hoặc chậu cây trang trí diện tường quá nặng có thể gây nguy hiểm cho các thành viên nếu phía dưới giếng là không gian sinh hoạt hoặc lối lưu thông, thường xuyên có người qua lại.
- Thiết kế tốt hệ thống thoát nước sàn: Nhiều gia đình thường không làm mái che để đón nắng gió và nước mưa cho tiểu cảnh cây xanh bên dưới. Trong trường hợp này, chủ nhân cần thiết kế tốt hệ thống thoát nước ở đáy giếng. Đồng thời, để tránh dây bẩn ra khu vực lân cận, bạn cần che chắn xung quanh phần sàn giếng.
- Cây cảnh, đèn trang trí trên diện tường dễ bảo dưỡng và chăm sóc: Nếu đèn chiếu sáng, cây xanh bố trí xa tầm với thì việc bảo dưỡng, thay thế sẽ gặp khó khăn. Thậm chí, để thay một bóng đèn hỏng, bạn phải lắp cả giàn giáo. Chưa kể, việc chăm sóc cây cảnh, lau chùi các bức tranh hoặc phù điêu... cũng gặp khó.
- Thiết kế tiểu cảnh nhẹ nhàng, thông thoáng đúng với bản chất của không gian chức năng này, tránh trang trí phức tạp, rườm rà gây rối mắt.
6.2. Về mặt phong thủy:
Theo quan điểm phong thủy, giếng trời không chỉ đóng vai trò cung cấp không khí trong lành và ánh sáng tự nhiên cho ngôi nhà mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe, tài lộc của gia chủ do đó không được bỏ qua những điều kiện sau:
- Giếng trời cần được đặt ở những cung tốt như Thiên mạng, Tài lộc;
- Kỵ đặt giếng ở trước nhà bởi nó sẽ phản tác dụng luân chuyển không khí và chắn khí tốt vào nhà;
- Nên đặt giếng ở khu vực trung tâm của ngôi nhà bởi vị trí này mang đặc tính của hành Thổ, giúp cân bằng các hành khác theo nguyên tắc Hỏa thăng - Thủy giáng - Thổ bình.
- Nếu mặt bằng nhà thiếu vuông vắn, gia chủ nên đặt giếng ở góc méo để hóa giải sát khí.
- Khu vực giếng trời nên có cây xanh và yếu tố nước, nhất là dạng nước chảy nhẹ nhàng từ trên tường xuống.