(Lichngaytot.com) Ta thường hay nhận cho mình là "Khẩu xà tâm Phật" rồi tự trao mình quyền chỉ trích, chê bai và thậm chí hạ nhục người khác mà không biết rằng đang tự gieo nghiệp vào thân.
Lời nói có thể giết người - chớ biện minh là "khẩu xà tâm Phật"
Chúng ta chỉ chỉ trích những kẻ sát nhân nhưng không đủ hiểu rằng những lời nói độc địa cũng âm thầm giết người khác. Đây là sự thật mà rất ít người biết! Khẩu tạo nghiệp là dễ xảy ra nhất, mà cũng là tạo thành nhiều nhất, quả báo kiếp sau sẽ vô cùng thảm thiết.
Lời đã nói ra dù vô tình hay cố ý cũng có tính sát thương rất cao, lại khó lành, khiến đối phương buồn bực và tệ nhất là tự tử. Đã có nhiều tấm gương đáng buồn khi những cô, những cậu học sinh chỉ vì bị bạn bè chỉ trích, bắt nạt mà đã tự vẫn để lại nỗi xót xa cho người ở lại.
Có câu: “Khẩu khai thần khí tán. Thiệt động thị phi sanh” nghĩa là cứ mở miệng ra nói nhiều lời sẽ hao tổn thần khí của chính mình vì lưỡi động thường nói chuyện phải trái, hơn thua, đẹp xấu, khen chê… để rồi phải tranh đấu lẫn nhau khiến sanh ra lắm chuyện thương tâm.
Chắc đã có lần bạn nói rằng: "Tôi thẳng thắn nói nhưng chỉ là ‘khẩu xà tâm Phật’ thôi, không có ý gì đâu mà nghĩ nhiều". Nhưng thực tế, trong lòng người nghe đã nổi lên lòng sân hận chúng ta từ lúc nào.
Đó thực ra là cách chúng ta biện minh cho tội lỗi của mình khi làm tổn thương người khác. Nhất là với người Việt Nam, thay vì khen ngợi, khích lệ thì chúng ta làm điều ngược lại, nhiếc mắng, chửi bới, chê bai,... chỉ để: bớt kiêu ngạo, còn cố gắng thêm. Ta tự cho rằng mình khó tính, khắt khe, không dễ khen ngợi ai vì ta là người hiểu biết?!
Rồi từ đó chúng ta cho mình quyền mặc sức chê bai người khác: "Đồ không chồng mà chửa", "Sao không chịu đẻ?", "Kém thế thì làm gì cho đời", "Xấu thế ai thèm", "Không có tiền thì đừng bày đặt"...
Có câu: “Khẩu khai thần khí tán. Thiệt động thị phi sanh” nghĩa là cứ mở miệng ra nói nhiều lời sẽ hao tổn thần khí của chính mình vì lưỡi động thường nói chuyện phải trái, hơn thua, đẹp xấu, khen chê… để rồi phải tranh đấu lẫn nhau khiến sanh ra lắm chuyện thương tâm.
Chắc đã có lần bạn nói rằng: "Tôi thẳng thắn nói nhưng chỉ là ‘khẩu xà tâm Phật’ thôi, không có ý gì đâu mà nghĩ nhiều". Nhưng thực tế, trong lòng người nghe đã nổi lên lòng sân hận chúng ta từ lúc nào.
Đó thực ra là cách chúng ta biện minh cho tội lỗi của mình khi làm tổn thương người khác. Nhất là với người Việt Nam, thay vì khen ngợi, khích lệ thì chúng ta làm điều ngược lại, nhiếc mắng, chửi bới, chê bai,... chỉ để: bớt kiêu ngạo, còn cố gắng thêm. Ta tự cho rằng mình khó tính, khắt khe, không dễ khen ngợi ai vì ta là người hiểu biết?!
Rồi từ đó chúng ta cho mình quyền mặc sức chê bai người khác: "Đồ không chồng mà chửa", "Sao không chịu đẻ?", "Kém thế thì làm gì cho đời", "Xấu thế ai thèm", "Không có tiền thì đừng bày đặt"...
Phải có ý niệm trong tâm mới có thể nói ra
Dù bạn có biện minh cho chính tội lỗi của mình bằng bất cứ lời nào thì đó cũng đã là khẩu nghiệp. Lời Phật dạy về lời nói chỉ ra rằng Nghiệp chúng ta tạo ra là hành động tạo tác của Thân, Khẩu, Ý:
1. Thân nghiệp: Là hành động tạo tác của Thân như: đánh đập người, dắt dìu người già qua đường, phá hủy môi trường sống…
2. Khẩu nghiệp: Là hành động tạo tác của Miệng như: khuyên dạy mọi người làm điều tốt, mắng nhiếc người, vu oan người khác...
3. Ý nghiệp: Là hành động tạo tác của Ý tưởng như: suy nghĩ làm điều thiện, toan tính làm điều ác...
Điều này cho thấy, Khẩu và Ý hoàn toàn tách biệt, việc chúng ta "khẩu xà" đã là mang tội, tạo nghiệp mà chính bản thân mình cứ nghĩ rằng miễn chúng ta có ý tốt là đủ. Nhưng thực tế là chúng ta không thể nói ra lời xấu xa bằng tâm tốt được.
Chính bạn không để ý tới cảm xúc của người khác, không chịu đặt mình vào hoàn cảnh của họ để hiểu tình hình nên mới có thể dễ dàng buông lời chỉ trích. Thực ra lời nói đó xuất phát từ hiểu biết hạn hẹp, nó chỉ phản ánh chính bạn mà thôi.
Chỉ khi bạn thật lòng suy nghĩ cho người khác, điều bạn nói và điều bạn nghĩ sẽ đồng nhất, lời nói ra cũng dễ nghe. Tóm lại, những lời độc ác sẽ làm tổn thương người nghe, cũng sẽ vạch trần mặt tối trong tâm hồn bạn.
Chính bạn không để ý tới cảm xúc của người khác, không chịu đặt mình vào hoàn cảnh của họ để hiểu tình hình nên mới có thể dễ dàng buông lời chỉ trích. Thực ra lời nói đó xuất phát từ hiểu biết hạn hẹp, nó chỉ phản ánh chính bạn mà thôi.
Chỉ khi bạn thật lòng suy nghĩ cho người khác, điều bạn nói và điều bạn nghĩ sẽ đồng nhất, lời nói ra cũng dễ nghe. Tóm lại, những lời độc ác sẽ làm tổn thương người nghe, cũng sẽ vạch trần mặt tối trong tâm hồn bạn.
Còn những ai có tâm Phật sẽ không bao giờ nói những lời ác ý vì Phật dạy chúng ta nói điều hay, biết chia sẻ, biết đem niềm vui tới tất cả chúng sinh bất kể họ là ai. Vì ai có thể biết được trong một kiếp nào đó họ từng là thầy, là bố mẹ của chúng ta? Vì thế, việc quan trọng nhất là đối đãi mọi người thật tốt từ ý nghĩa cho đến hành động và lời nói.
| Lý tưởng ấp ủ trong tâm trí sẽ tạo nên những hành vi phù hợp với lý tưởng. E. Hubbart |
Tự răn dạy mình tránh khẩu nghiệp
Nuôi dưỡng lòng lương thiện từ sâu bên trong
Để hạn chế "khẩu xà" thì chúng ta phải học cách nuôi dưỡng "tâm Phật". Vì khi trong lòng toàn là thiện ý thì tự nhiên lời nói ra cũng sẽ êm tai dễ nghe. Xem thêm: Lời Phật dạy về lời sỉ nhục: Lăng mạ người khác bao nhiêu, nghiệp báo nhận lại bấy nhiêu
Đừng cho rằng tôi không quan tâm, để ý người khác làm gì cho mệt. Mà từ ngay bây giờ, hãy liên tục để ý đến sự thay đổi cảm xúc của người nghe, từ đó thay đổi phương thức giao tiếp.
Hãy lựa lời nói trong từng hoàn cảnh phù hợp, đừng làm người khác mất vui bằng lời khen thiếu chân thành, nếu bạn thực lòng quan tâm thì từng lời bạn nói vô cùng ý nghĩa. Khi người ta tỏ ý không hài lòng thì khéo léo tránh mặt, hoặc khéo léo nói sang chuyện khác nhằm tránh đụng chạm.
Điều quan trọng nhất mà ít ai nghĩ tới đó là, tránh việc đánh giá người khác, hãy thử đứng ở vị trí của người ta và cân nhắc thử xem họ sẽ cảm thấy thế nào khi bạn đưa ra những lời nhận định thiếu khách quan về người bạn chẳng thể biết rõ nội tình.
Phước đức dù cực khổ gieo tạo nhiều đời, nhưng do cái miệng tạo nghiệp, phê bình, chỉ trích, nói lời ác… thì trong giây phút cũng có thể tiêu tan.
Vậy khi tôi bị nhục mạ thì vẫn phải im lặng?
Để thực hiện chữ Nhẫn chưa bao giờ là điều dễ dàng, nhất là khi chúng ta bị hiểu nhầm hoặc bị đối xử không như mình mong muốn. Nhẫn thì sẽ có thể xử lý và hóa giải, có thể biến chuyện lớn thành chuyện nhỏ, chuyện nhỏ thành không có chuyện gì.
Mặc dù người khác nhục mạ, phỉ báng, hãm hại bạn, cũng vẫn nên dùng thiện tâm để đối đãi, và tự đáy lòng mình cảm ơn họ.
Thực sự thì sự sỉ nhục, phỉ báng là thử thách của cuộc sống, là lúc chúng ta cần đối mặt để trả nghiệp cũ của mình mà thôi. Vì thế, để tiêu tan nghiệp lực thì phải thể hiện bằng tâm bình thản, chớ để tâm oán hận nổi lên, nếu không nghiệp lại càng nặng thêm lên.
Một câu nói ra khỏi miệng, gây sự tổn thương, thì chính mình là người gánh chịu phần lớn sự tổn thương đó. Nên nhớ rằng, nếu ác ý với người khác, thì người bị hại chỉ chịu 3/10, mà chính chúng ta mới phải gánh chịu phần nhiều 7/10, vì thế, nếu bạn đáp trả lại bằng lời nói không hay thì cuối cùng ta lại cũng chỉ như họ thôi sao?
Một câu nói ra khỏi miệng, gây sự tổn thương, thì chính mình là người gánh chịu phần lớn sự tổn thương đó. Nên nhớ rằng, nếu ác ý với người khác, thì người bị hại chỉ chịu 3/10, mà chính chúng ta mới phải gánh chịu phần nhiều 7/10, vì thế, nếu bạn đáp trả lại bằng lời nói không hay thì cuối cùng ta lại cũng chỉ như họ thôi sao?
Bạn muốn mình khỏe mạnh, trường thọ và tràn đầy trí huệ, thì nhất định phải dùng tấm lòng yêu mến để đối đãi với tất cả mọi người. Có như thế bạn mới an vui, không còn nuôi lòng sân lòng trong bất cứ trường hợp nào. Biết cho đi, bạn sẽ nhận lại được nhiều hơn thế.