Tiết Mang Chủng là gì, có những đặc điểm nào nổi bật?

Thứ Hai, 06/06/2016 14:57 (GMT+07)
Mục lục (Ẩn/Hiện)

Tiết Mang Chủng là tiết khí thứ 9 trong 24 tiết khí, là dấu hiệu của mùa tiểu mạch lớn, là tiết thu hoạch của nông vụ, cũng là thời điểm gieo trồng cho mùa thu hoạch sau.


1. Tiết Mang Chủng là gì?


 
Tiết Mang Chủng là tiết khí thứ 9 trong 24 tiết khí, là dấu hiệu của mùa tiểu mạch lớn, là tiết thu hoạch của nông vụ, cũng là thời điểm gieo trồng cho mùa thu hoạch sau.
 
 
Tiết Mang Chủng bắt đầu từ bắt đầu từ ngày 5 hoặc ngày 6 tháng 6 và kết thúc vào ngày 21 hay 22 tháng 6. Thời điểm khi Mặt Trời ở xích kinh 75° (kinh độ Mặt Trời bằng 75°).

Mang Chủng hay còn được gọi là tiết “Ngũ cốc trổ bông”, đối với nông vụ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
 

2. Tiết Mang Chủng có đặc điểm, ý nghĩa gì đặc biệt?

 

- Đặc điểm thời tiết, khí hậu

 
Điểm đặc trưng của tiết Mang Chủng là ngày dài hơn đêm, cả nhiệt độ và ánh sáng đều tăng cao. Khi mặt trời tiến đến vị trí xích 75 độ, bán cầu bắc sẽ hoàn toàn ngả về phía mặt trời, khiến cho các quốc gia thuộc bán cầu này nhận được nhiệt lượng và ánh sáng lớn, gây ra hiện tượng ngày dài, đêm ngắn. 
 
Quốc gia nào càng nằm gần cực bắc thời gian ban ngày càng dài hơn đêm. Thậm chí có những vùng không có ban đêm trong 1 quãng thời gian dài đến 6 tháng. Chẳng hạn ở khu vực thành phố Saint Petersburg, Nga có hiện tượng đêm trắng, tức hoàn toàn mặt trời không tắt dù thời gian đã đêm.
 
Ở nước ta, hiện tượng này đã được người xưa quan sát và đúc kết ngắn gọn qua câu tục ngữ: “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối”.
 
Vào tiết Mang Chủng, khi nhìn lên bầu trời đêm, bạn sẽ thấy 1 chòm sao kỳ lạ xuất hiện sáng rực, đó chính là chòm sao tua rua. Thời xưa, người nông dân sẽ dựa vào sự xuất hiện của chòm sao này để đoán thời điểm cho mùa thu hoạch ngũ cốc, lúa ngô. Nó còn được gọi chòm sao Thất Nữ.
 
Chòm sao Thất Nữ thường bắt đầu xuất hiện vào tháng 3 âm lịch, tức trước tiết Mang Chủng khoảng 2-3 tháng nhưng lúc này ánh sáng rất yếu, mờ nhạt, khó quan sát. Khi vào tiết Mang Chủng, chòm sao này mới rực sáng. 
 
 

- Hoạt động sinh giới

 
Đây là thời điểm các loại ngũ cốc lớn đủ và chờ thu hoạch. Ở Việt Nam, do đặc điểm khí hậu đa dạng, trong tiết Mang Chủng, có nơi bắt đầu mùa gặt nhưng có nơi đã bắt đầu gieo trồng vụ mới, mạ xanh nhạt, nhất nhất sinh cơ.
 
Bà con nông dân nên tranh thủ thời tiết mưa nhiều, nhiệt ẩm cao trong thời gian này để gieo cấy, nếu chậm thì nhiệt độ không đủ, thời kì sinh trưởng của lúa bị ngắn lại nên dễ gặp sâu bệnh, khô hạn, sản lượng không cao. Khoai lang cũng nên gieo trồng ngay trong tiết Mang Chủng.
 
Vậy nên mới có câu “Tiết Mang Chủng mau mau trồng trọt”.
 
Cũng vì thế mà trong tiết khí này có nghi lễ gieo mạ. Để khẩn cầu mùa màng bội thu, nhà nhà cùng nhau làm lễ cúng tế, dâng lên ngũ cốc, gia súc và rau màu để thôn dân bình an, có một vụ mùa thắng lợi.
 
Ở một số địa phương vùng cao của Việt Nam như Sơn La, Yên Bái,… tiết Mang Chủng còn là mùa hái quả, thời điểm mận chín cây và được thu hoạch. Các địa phương ở phía Bắc lại tổ chức lễ hái vải. Loại quả này chỉ rộ lên trong thời điểm tiết Mang Chủng, sang Hạ Chí là bắt đầu vãn dần.
 
 

3. Ý nghĩa tiết Mang Chủng theo phong thủy, tử vi

 

- Theo ngũ hành, phong thủy

 
Theo góc độ ngũ hành, tháng 5 âm lịch là tháng Ngọ, phương vị chính Nam, thuộc quẻ Ly trong hậu thiên bát quái đồ. Quẻ Ly thuộc hành Hỏa, chi Ngọ thuộc dương Hỏa, đây chính là phương vị Hỏa khí cực thịnh. Hỏa khí được trường sinh tại Dần, đế vượng tại Ngọ và nhập kho tại Tuất.
 
Những người sinh từ tiết Mang Chủng trở đi có Hỏa khí rất thịnh. Họ thường là người cư xử có phép tắc, coi trọng lễ nghĩa, nhiệt tình, thích giúp đỡ người khác, tác phong nhanh nhẹn nhưng hấp tấp, nóng tính và đa cảm, dễ xúc động.
 
Trong tiết khí này, những người hợp với mệnh Hỏa có sức khỏe ổn định, tâm lý vui vẻ, nhiệt huyết, có nhiều cơ hội phát triển trong sự nghiệp và kinh doanh. 
 
Ngược lại, những người kỵ hành Hỏa có sức khỏe suy nhược, thường xuyên căng thẳng, hành động nóng vội, hấp tấp, dễ vướng phải rắc rối trong công việc, hao tốn tiền bạc…
 
Vì vậy, trong thời kỳ Hỏa khí cực vượng, con người cần thay đổi chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt để tránh bị mắc bệnh. Nên hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, quá mặn hoặc quá cay nóng cũng như chất kích thích. Nên uống nhiều nước và sử dụng các loại đồ uống tính mát, điều hòa cơ thể. Ăn mặc phù hợp, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột…
 

- Theo quẻ dịch

 
Theo Kinh dịch, tháng 5 âm lịch ứng với quẻ Thiên Phong Cấu. Quẻ Cấu gồm năm hào dương ở trên, một hào âm ở dưới, trên là Trời, dưới là Gió, là một quẻ cát. 
 
Năm hào âm tượng trưng cho lẽ phải, tri thức, đạo lý, một hào âm ở dưới tượng trưng cho tầng lớp thấp, ngụ ý là đạo lớn được ban bố khắp muôn nơi, dân chúng vui vẻ noi theo…
 

4. Những việc nên và không nên làm trong tiết Mang Chủng

 

4.1 Những việc nên làm

 
- Người nông dân nên tập trung vào việc canh tác và gieo cấy vụ mới, bởi tiết khí này có mưa nhiều và nhiệt độ ẩm thích hợp cho cây cối phát triển.
 
- Thực hiện nghi lễ gieo mạ, cầu mong một mùa màng bội thu. Lễ cúng, dâng gia súc, gia cầm, rau màu, ngũ cốc để cầu mong một vụ thắng lớn.
 
- Tiến hành nghi thức “Giết sâu bọ” vào ngày 5/5 âm lịch (Tết Đoan Ngọ) để xua đuổi bệnh tật, đảm bảo một mùa vụ bội thu.
 

4.2 Những việc không nên làm

 
- Để tránh tình trạng sốc nhiệt, gây nguy hiểm cho cơ thể, cần tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột từ phòng điều hòa ra ngoài môi trường hoặc từ môi trường vào phòng điều hòa, đặc biệt là với trẻ em và người lớn tuổi. 
 
- Tránh hoạt động ngoài trời trong thời tiết nắng gay gắt mùa hè, đặc biệt là vào giữa buổi trưa. Nếu phải làm việc ngoài trời, cần chú ý bổ sung đầy đủ nước uống và thực hiện các biện pháp chống nắng cần thiết.
 
- Chú ý và quan tâm chăm sóc sức khỏe, đặc biệt đến các bệnh thuộc hành Hỏa như bệnh tim mạch, huyết áp cao, tai biến, đột quỵ, sốt xuất huyết và sốt rét. 
 

5. Dưỡng sinh trong tiết khí Mang chủng

 
 

5.1 Về mặt tinh thần

 
Nên duy trì trạng thái thoải mái, vui vẻ, suy nghĩ tích cực, không nên tức giận hoặc buồn bã quá độ, dễ có những hành động quá khích gây ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như các mối quan hệ xung quanh.
 

5.2 Về lối sống

 
Nên ngủ muộn và dậy sớm hơn so với bình thường, cố gắng tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, điều này sẽ tốt cho sự lưu thông khí huyết, giúp tinh thần luôn phấn chấn, vui vẻ. 
 
Do tiết Mang Chủng có tính cahát ngày dài đêm ngắn nên việc duy trì một giấc ngủ trưa sẽ tốt cho sức khỏe, giúp giảm mệt mỏi, phục hồi năng lượng. 
 
Để tránh cảm nắng, nên mặc quần áo mỏng, thoáng, tránh để cơ thể ra nhiều mồ hôi. Trong trường hợp mới làm việc nặng hoặc tập thể thao ra mồ hôi nhiều thì cần bổ sung nước đầy đủ, tránh tắm ngay lập tức.
 

6. Thực phẩm tốt cho sức khỏe trong tiết Mang Chủng

 
Để ngăn ngừa phòng tránh bệnh tật, bạn có thể tham khảo một số thực phẩm tốt cho sức khỏe trong tiết khí Mang Chủng được gợi ý dưới đây:
 

- Ăn những thực phẩm nhẹ

 
Trong tiết khí này, không nên ăn những thức ăn có dầu mỡ hoặc hương vị mạnh. Theo đó, lựa chọn hàng đầu của bạn trong tiết khí này là nên ăn rau xanh và ngũ cốc thô, có tác dụng hạ huyết áp và mỡ máu và ít dùng thịt cừu, thịt lợn, ớt, hành và gừng nếu thường xuyên cảm thấy khát và mệt mỏi.
 

- Ăn nhiều trái cây và rau xanh

 
Thời tiết nóng nực của tiết Mang chủng nên rau và trái cây là hai loại thực phẩm có tính chất hàn được khuyến khích sử dụng. Theo đó, quả mướp đắng là một lựa chọn kinh điển vì nó chứa rất nhiều dưỡng chất thiên nhiên và có đặc tính tốt những người bị huyết áp cao hoặc mỡ máu. 
Ngoài ra, cà chua, dưa chuột, cà tím, cần tây, măng tây, dưa hấu và dâu tây cũng được khuyên dùng để hạ nhiệt trong cơ thể và thúc đẩy tiêu hóa.
 

- Ăn mận xanh luộc

 
Do loại quả mận khi còn xanh thường rất chua nhưng lại chứa nhiều axit hữu cơ tự nhiên và rất giàu khoáng chất nên có thể giúp làm sạch máu, giảm mỡ trong máu. Vì vậy nếu muốn loại bỏ mệt mỏi và có thân hình cân đối thì trước khi ăn phải luộc lên.
 

7. Vận mệnh người sinh ra vào tiết Mang Chủng

 
 

7.1 Tính cách

 
Người sinh ra vào tiết khí này có tính cách năng động, cởi mở, thích trải nghiệm và sẵn sàng thử thách bản thân ở những điều mới mẻ.
 
Bản mệnh không thích tuân theo những lề thói cũ mà thích là người chủ động sáng tạo ra cái mới, nêu ra những ý tưởng mới. Có đôi khi bạn có mới nới cũ, gặp khó khăn trong việc kiên trì hoàn thành công việc.
 
Trong đối nhân xử thế, bạn là người nhiệt tình, dễ thích nghi với môi trường mới, đôi khi thích lo chuyện bao đồng, sẵn sàng xả thân cho bạn bè và người thân của mình.
 

7.2 Vận mệnh

 
Người này có thể dựa vào sự thông minh, sáng tạo của mình để tự gây dựng nên sự nghiệp chứ không cần phải dựa dẫm vào những người đi trước. Với tính cách cả thèm chóng chán, bạn có thể thích hợp với những nghề có tính chất sáng tạo hơn là những công việc bàn giấy có tính chất lặp đi lặp lại.
 
Khi còn trẻ, bản mệnh có thể vướng phải không ít mâu thuẫn, thị phi do tính cách nóng nảy dễ gây thù chuốc oán với người khác. Tuy nhiên bạn vốn là người ngay thẳng, tốt tính nên vẫn được nhiều người thấu hiểu và bênh vực những lúc cần.
 
Khi về già, bạn có thể được hưởng thành quả xứng đáng với công sức mình bỏ ra thời trẻ. Bạn được nhiều người yêu quý hơn nhờ sự thẳng thắn, chân thành của mình.
 

7.3 Vận mệnh người sinh vào tiết Mang Chủng theo 12 con giáp

 
  • Người tuổi Tý: Thường phải bôn ba đó đây, xa rời quê hương lập nghiệp thì mới gặt hái được thành công. Bạn vươn lên bằng sức của chính mình, không phụ thuộc vào bất cứ ai.
  • Người tuổi Sửu: Bản mệnh phải đối mặt với nhiều gian nan, sóng gió trong cuộc đời, vì thế hãy cẩn trọng trước mọi quyết định, đừng hành xử theo cảm tính kẻo đẩy mình vào những rắc rối lớn. 
  • Người tuổi Dần: Bạn có tính cách hài sảng, rộng rãi, đôn hậu nên được nhiều người yêu quý. Bạn cũng phải tay trắng gây dựng sự nghiệp chứ không thể “há miệng chờ sung”. 
  • Người tuổi Mão: Sự nghiệp phát triển rực rỡ, hợp với các công việc kinh doanh, buôn bán. Bạn có tài đối xử nhân thế nên được người đời kính trọng, có mối quan hệ rộng rãi, phúc lộc dồi dào. 
  • Người tuổi Thìn: Bản mệnh có cuộc sống hanh thông, suôn sẻ, ra ngoài được nhiều người yêu mến giúp đỡ vì tính cách ngay thẳng của mình. Tương lai bạn dễ là người có đức cao vọng trọng trong xã hội.
  • Người tuổi Tị: Có tính cách gan dạ, dám nghĩ dám làm, có thể phải va vấp nhiều nhưng cũng dễ đạt được thành công. Người này trời sinh cả đời phú quý, phúc lộc ngập tràn. 
  • Người tuổi Ngọ: Bản mệnh có thể sẽ gặp khó khăn trong quá trình xây dựng sự nghiệp do tính cách có phần nóng nảy, bộp chộp, cả thèm chóng chán. Cần rèn luyện tính kiên trì cho mình. 
  • Người tuổi Mùi: Có ý chí kiên cường, khả năng lãnh đạo, mưu lược hơn người. Bạn cũng biết quan tâm đến người thân, chăm chút cho gia đình của mình.
  • Người tuổi Thân: Bản mệnh thông minh, sáng tạo, thường nảy ra nhiều ý tưởng mới nhưng cuộc đời phải bôn ba vất vả không ít, đến già mới được hưởng thành quả lao động. 
  • Người tuổi Dậu: Có tham vọng, chăm chỉ trong công việc, sự nghiệp có thể thành đạt ngay từ khi còn trẻ nhưng về hậu vận dễ gặp vất vả, cần chú ý tích lũy. 
  • Người tuổi Tuất: Thường phải tay trắng gây dựng sự nghiệp, không thể trông cậy vào người khác, sức khỏe có thể không như ý muốn, ít khi nào được an tâm. 
  • Người tuổi Hợi: Tính cách hiền hòa, an phận, xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp với mọi người, có mối quan hệ rộng rãi, làm gì cũng thuận lợi nhưng không có nhiều tham vọng.  

Tìm hiểu thêm các tiết khí khác trong năm: