Tại sao có tên gọi Kỳ Môn Độn Giáp?

Kỳ môn độn giáp được tạo thành bởi ba yếu tố kỳ, môn và độn giáp. Kì là ba kì đã nếu ở trên, môn là bát môn hưu, sinh, thương, đỗ, cảnh, tử, kinh, khai, độn là che giấu, giáp là lục giáp tức Giáp Tý, Giáp Tuất, Giáp Thân, Giáp Ngọ, Giáp Thìn, Giáp Dần. Độn giáp là ở thập can tôn quý nhất, nó không hiện mà ẩn đi dưới sáu nghi.

Sáu nghi là Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý. Nguyên tắc ẩn độn là Giáp Tý tương đồng sáu Mậu, Giáp Tuất tương đồng sáu Kỷ, Giáp Thân tương đồng sáu Canh, Giáp Ngọ tương đồng sáu Tân, Giáp Thìn tương đồng sáu Nhâm, Giáp Dần tương đồng sáu Quý. Mặt khác còn phối hợp bồng, nhâm, trùng, phụ, anh, nhuế, trụ, tâm, cầm cửu tinh. Kỳ môn độn giáp chủ yếu chia làm ba bàn thiên, môn, địa, tượng trưng cho tam tài.

Thiên bàn là cửu cung có cửu tinh, trung bàn có tám cung (trung cung gửi hai cung), bố trí bát môn, địa bàn tám cung đại biểu tám phương vị, yên lặng bất động, đồng thời thiên bàn địa bàn theo thứ tự, mỗi cung đều phân phối  riêng kì (Ất, Bính, Đinh), nghi (Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý). Như vậy, căn cứ cụ thể thời gian, lấy sáu nghi, ba kì, bát môn, cửu tinh sắp xếp cục, lấy quan hệ sự vật, tính trạng, hướng đi, lựa chọn giờ lành cát phương, liền cấu thành kỳ môn độn giáp.

Kỳ môn độn giáp khi sáng lập sở hữu bốn ngàn ba trăm hai mươi cục, sau thay đổi làm một ngàn không trăm tám mươi cục. Tiếp tục cải cách thành hiện tại, sử dụng âm độn cửu cục, dương độn cửu cục, tổng cộng mười tám cục. Bởi vậy có thể thấy được kỳ môn độn giáp là kết quả nghiên cứu cộng đồng, bao hàm thiên văn học, lịch pháp học, chiến tranh học, mưu lược học, triết học. Dân gian truyền lưu rằng: "Học được kỳ môn độn giáp, người tới không cần hỏi" là vì thế.