Phật Giáo có khuyến khích cầu siêu không? Đâu là giới hạn dẫn đến mê tín?

 

Nhìn theo góc độ Phật giáo, tất cả chúng sanh đã từng có nhân duyên nghiệp lực với nhau nhiều đời kiếp trong chốn sanh tử này. Vì thế, dù có người thân của ta qua đời thì sợi dây nhân duyên đó phần nào đó vẫn còn tồn tại. 

Hơn nữa, Phật giáo thường nói về luân hồi chuyển kiếp cho thấy chết chưa phải là hết, các vong linh cũng cần có cơ hội tu luyện tâm, ý dù xác thân nay đã không còn nữa. Do đó, việc cầu siêu cũng có tác dụng phần nào đó trong quan niệm của Đạo Phật tuy rằng vốn trong Phật Giáo không có khái niệm về các nghi lễ cầu siêu.

Thế nhưng, cầu siêu cho người qua đời là nếp sống nhân bản rất đáng tôn trọng, là cơ hội cho toàn thể những người tại đó được nghe những lời giảng của Đức Phật.

Không những thế, việc này khẳng định mối tương quan của người sống và người chết. Đó là thông điệp giúp con người nhận thức sâu sắc rằng sống không phải là bắt đầu và chết không phải là kết thúc.  

 

Cầu siêu xong không có nghĩa là người nhà của bạn đã hết mọi tội lỗi, tác dụng ấy có giới hạn nhất định. Cầu siêu chỉ là một sức mạnh thứ yếu, không phải là sức mạnh chủ yếu. Vì thời gian chủ yếu để tu thiện làm thiện là thời gian khi người đang còn sống. 
Do đó, việc gia đình của người đã mất nếu tập trung làm điều thiện, cúng dường Tam Bảo, bố thí kẻ nghèo, và làm cho người sắp chết hiểu rõ, đó là làm công đức hộ cho họ, thì sẽ có tác dụng rất lớn đối với vong linh người chết, có tác dụng lay chuyển tâm trí của họ, giúp họ muốn thay đổi, hướng thiện từ trong tâm.

Việc này hoàn toàn thực tế, vì việc này không chỉ giáo dục cho người đã mất mà còn cho cả người đang sống được tỉnh thức về những gì mình đang làm ở hiện tại.

 

Hơn nữa, việc thực hiện lễ cầu siêu chỉ mang tích chất "chữa bệnh" chứ không phải "phòng bệnh". Trong khi đó việc "phòng bệnh" sẽ luôn tốt hơn là chữa. Do đó, việc này tác dụng không bằng việc làm khi người đang còn sống. Người đó phải tự tìm về cách tu tâm, tu thân từ trước đó thì việc cầu siêu sẽ có tác dụng vượt trội hơn rất nhiều.

Nếu hiểu người chết đi về đâu trong 49 ngày, bạn cần phải lưu ý là không nên để quá sau 49 ngày người đó mất vì nếu để qua 49 ngày mới tổ chức cầu siêu thì chỉ có thể tăng thêm phúc đức cho người đó, chứ không thể ảnh hưởng gì đến hướng tái sinh của họ nữa.

 

Thời hạn siêu độ tốt nhất là trong vòng 49 ngày vì đối với người bình thường khi chết phải trải qua thời gian 49 ngày chờ đợi cho nghiệp duyên chín mùi mới quyết định tái sinh ở cõi nào. 

Chỉ trừ những trường hợp như người có phúc nghiệp lớn, chết thì tái sinh ngay ở sáu cõi trời Dục giới, hay là những người tu định có kết quả, khi chết thì tái sinh ở các cõi trời Thiền định, hay là người có ác nghiệp nặng, chết thì đọa địa ngục lập tức.

 

Nếu trong thời gian này mà con cái, thân nhân biết lấy công đức cúng dường Tam Bảo, bố thí kẻ nghèo để hồi hướng cầu siêu độ thì người chết, nhờ công đức thiện nghiệp ấy cảm ứng hỗ trợ mà được sinh lên cõi lành.

Điều này không có nghĩa qua 49 ngày thì chúng ta cứ mặc kệ mọi thứ, việc sống tốt và nếu có thể thực hiện cầu siêu vẫn có thể tăng thêm phúc đức cho người đó dù không thể ảnh hưởng gì đến hướng tái sinh của họ nữa.

Nhiều gia đình khi tổ chức cầu siêu rất kỳ công khi tìm thầy giỏi nhưng việc tăng ni tụng kinh là công việc làm hàng ngày của họ trong các khóa lễ, tụng kinh là một phương pháp tu hành, mục đích của tụng kinh không phải là để siêu độ người chết. 

Tụng kinh Phật cũng chỉ là người nói lại những lý thuyết của Phật, hỗ trợ cho người đã khuất hiểu ra nên làm gì trong những bước tiếp theo để có cơ hội thoát khỏi luân hồi. Thực ra, chức năng của Tăng Ni là duy trì đạo Phật ở thế gian, lấy Phật pháp để hóa độ chúng sinh, chứ không phải chuyên làm việc siêu độ cho người chết.

Hơn nữa, chỉ trong trường hợp mình không biết tụng kinh hay là tụng kinh quá ít, mới thỉnh Tăng Ni tụng kinh thay cho mình. Công đức của tụng kinh là nhờ ở lòng tin Phật pháp cũng không phải chỉ khi có người chết mới tụng kinh.

Hãy tưởng tượng rằng việc tụng kinh như là một buổi học, sẽ có những học trò ngoan chịu lắng nghe, có học trò hư quấy phá không chịu nghe, đó là chưa kể nhiều người nghe không hiểu... Vì thế không phải việc cầu siêu có tác dụng tương đồng với tất cả các vong linh.

Vì thế, các lễ cầu siêu lớn dù là với mong muốn siêu thoát nhiều người nhất có thể nhưng hiệu quả thì không ai kiểm định được rõ.

 

Tuy nhiên, cũng có ngoại lệ, trong trường hợp người thân bị chết oan, chết thê thảm, do oan trái chưa trả cho nên có thể sinh ở cõi quỷ, và tiếp tục vòi vĩnh, đòi hỏi đối với người. Thông thường, người ta gọi đó là quỷ ám. Trong trường hợp đặc biệt này, thì cần có tụng kinh siêu độ (nghĩa là thuyết pháp cho quỷ nghe để cho quỷ rõ hướng đi).

Nhờ Phật lực giúp cho vong linh tái sinh ở cõi thiện. Phật giáo thường gọi cõi quỷ là "ngã quỷ" (quỷ đói), cho nên thường dùng mật pháp (như trì chú biến thực, thí thực) để giúp đỡ, tạo ra tác dụng lớn, đặc biệt là đối với loại quỷ lành. Công việc Phật sự đặc biệt này, các tôn giáo khác, kể cả Thần giáo đều không biết.

 

Thực ra, chức năng của Tăng Ni là duy trì đạo Phật ở thế gian, lấy Phật pháp để hóa độ chúng sinh, chứ không phải chuyên làm việc siêu độ cho người chết. Công đức của tụng kinh là nhờ ở lòng tin Phật pháp và tu hành Phật pháp, cho nên không phải chỉ có Tăng Ni mới tụng kinh, lại càng không phải chỉ khi có người chết mới tụng kinh.

(Tổng hợp)