Trong Kinh có ghi lại rằng, Phật dạy có 3 hạng con trai. Ngài nói: "Này các Tỷ kheo, có ba hạng con trai này xuất hiện, có mặt ở đời. Thế nào là ba? Ưu sanh, tùy sanh và liệt sanh".
Là người trong thế gian này, điều quan trọng nhất khi nuôi dạy con cái là phải nhận ra được con mình ở dạng nào. Từ đó lựa chọn cách dạy con sao cho phù hợp nhất.
Thông qua phương pháp phù hợp thì con mới trở thành người tốt, biết làm điều hay, điều thiện và mang lại hạnh phúc cho chính mình cũng như mọi người.
1. Con trai hạng ưu sanh
Có thể thấy con trai hạng ưu sanh này có nhiều đặc điểm tích cách tốt đẹp vượt trội so với bố mẹ chúng. Việc này khá phù hợp với câu nói trong dân gian: Con hơn cha là nhà có phúc.
Dù cha mẹ không làm được điều hay, điều tốt nào cho người đời nhưng con cái họ lại thích giúp đỡ, bố thí cho người khác. Hoặc là mặc cho cha mẹ không quan tâm tới tu nhân, tích đức nhưng con lại thích tu, làm việc thiện, tụng kinh, gõ mõ hàng ngày...
Những đứa con này dù sinh ra trong gia đình nghèo khổ, bố mẹ phạm nhiều sai lầm trong cuộc sống nhưng may mắn con lại tốt bụng, làm nhiều điều phúc đức cho đời.
Thế nên mới có những chuyện con của những người là xã hội đen nhưng vẫn có tấm lòng thơm thảo, luôn tìm cách cứu giúp người khác. Thậm chí ở bất cứ khía cạnh nào đứa con cũng có những điều ưu việt hơn hẳn cha mẹ.
Từ đó có thể thấy nếu ai đó không đủ may mắn sinh ra trong một gia đình vương giả, hạnh phúc thì cũng đừng lấy đó làm buồn, bạn vẫn có thể tự mình vươn lên. Chỉ bằng đôi chân của mình bạn vẫn có thể khẳng định được vị thế mà không cần sự nâng đỡ của ai hết.
Do đó, đừng đổ lỗi cho số phận, hay cho rằng tôi nghèo vì cha mẹ nghèo. Thực tế là từ tấm gương của Barack Obama và Steve Job cho thấy rằng gia đình không hạnh phúc con vẫn thành công vang dội.
Bên cạnh đó, với vai trò là bậc phụ huynh thì với những ai có được dạng con ưu sanh, xin hãy biết cảm ơn cuộc đời mang lại cho bạn món quà tuyệt vời đến thế. Bố mẹ lúc này đóng vai trò khuyến khích và ủng hộ, giúp đỡ để con ngày càng tốt hơn và tấn tới, thành công trong cuộc sống sau này.
Hiểu theo góc nhìn của Phật pháp thì đứa trẻ đó sinh ra để báo ân cho gia đình bạn thì nó sẽ được hưởng thêm phước đức thật thù thắng từ việc làm thiện, tránh được các tai nạn rủi do lúc sinh sản và thọ mạng kéo dài hơn so với mạng sẵn có của nó.
2. Con trai hạng tùy sanh
(ĐTKVN, Tiểu Bộ I, chương 3, phẩm 3, Nxb TP.HCM, 1999, tr.383)
Theo đó, cha mẹ làm điều tốt thì những đứa con hạng tùy sanh sẽ làm theo, cha mẹ thiện con thiện theo. Và ngược lại cha mẹ sống không có tâm, ăn nói thô lỗ, làm điều ngang ngược thì con cũng sẽ có cung cách tương tự.
Với những bậc làm cha làm mẹ có con ở hạng này thì nhất định phải tìm cách tu tâm, sửa tính thì mới mong con cái của mình có cuộc đời tốt đẹp. Khi con đã xem bạn là tấm gương cho cuộc sống thì con hay - dở là do bạn.
Thay vì dạy con bằng lời nói thì hãy hành động, nếu muốn con cái trở thành người tốt, học hành tấn tới thì cha mẹ cũng phải chăm chỉ, sống tốt đời, đẹp đạo để con có tấm gương noi theo và phát triển.
3. Con trai hạng liệt sanh
Này các Tỷ kheo, thế nào là người con trai liệt sanh? Ở đây, cha mẹ của người con quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng, từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say rượu men rượu nấu, giữ giới theo thiện pháp. Và người con trai của họ không quy y Phật, không quy y Pháp, không quy y Tăng, không từ bỏ sát sanh, không từ bỏ lấy của không cho, không từ bỏ tà hạnh trong các dục, không từ bỏ nói láo, không từ bỏ đắm say rượu men rượu nấu, ác giới theo ác pháp.
(ĐTKVN, Tiểu Bộ I, chương 3, phẩm 3, Nxb TP.HCM, 1999, tr.383)
Dạng con trai thứ 3 được gọi là liệt sanh nghĩa là dù cho bản thân cha mẹ là người hiền lành, đức độ nhưng con cái thì ngược lại. Bất kể bố mẹ họ ra tay giúp người, làm nhiều việc thiện thì con cái lại ngỗ ngược, toàn làm việc xấu xa, hại người.
Cho dù cha mẹ có hướng dẫn chúng đọc sách làm việc nghĩa thì chúng cũng chẳng nghe và cho rằng việc này vô nghĩa.
Những người cha người mẹ này thực sự đau lòng vì cuộc đời thống khổ, đến lúc mất đi cũng không cảm thấy yên lòng. Đây là hoàn cảnh mà nhiều người kêu thán rằng ông trời bất công. Thế nhưng nếu hiểu về nhân quả ta sẽ biết rằng dù sao cha mẹ - con cái cũng vì một nhân duyên tiền kiếp nào đó mà ở chung một nhà.
Với những đứa con như thế cha mẹ vẫn phải cố gắng làm tròn nghĩa vụ của mình, đừng vì thế mà quay sang dọa nạt, chê bai, bắt ép chúng hoặc tệ hơn là trừng phạt chúng quá nhiều. Nếu như thế những đứa trẻ hư càng hư thêm và bạn cũng dần trở thành những kẻ xấu xa như chúng.
Cách tốt nhất là vẫn ân cần, kiên nhẫn chỉ bảo và bên cạnh đó là trao con tình yêu thương. Nên hiểu rằng con mình kém cỏi vì sự hiểu biết của nó có phần hạn chế, là vì chúng thiệt thòi hơn so với những người khác. Những người này thực ra rất đáng thương hơn là đáng giận.
Có thể bạn chưa biết: Nhân quả báo ứng: Con cái đến với cha mẹ là do 4 nghiệp duyên.
4. Nên làm gì với đứa con hư?
Vậy nên làm gì với những đứa con hư?
Một khi đó là thử thách thì bạn đối mặt với thử thách đó như thế nào? Nếu có không may bạn rơi vào trường hợp con mình là hạng liệt sanh (xác suất xảy ra việc này rất lớn) thì cũng đừng quá buồn phiền, đau khổ và lo lắng. Hãy xem đây là cơ duyên để hóa giải những điều không tốt đẹp trong quá khứ hoặc thậm chí là trong tiền kiếp.
Thay vì oán hận hay cảm thấy bế tắc thì vui vẻ đón nhận những gì đang diễn ra. Tốt nhất là nên dành thời gian đó để nghĩ cách giáo dục con. Dù con không nghe thì việc của mình là bậc phụ huynh thì vẫn phải khuyên răn con.
Tất nhiên, nên dùng lời nhẹ nhàng, tránh quát mắng, chửi bới vì nếu không chúng càng cố gắng làm điều ngược lại.
Ân cần chỉ bảo con sẽ như mưa dầm thấm lâu, biết đâu sẽ có ngày đủ duyên thì những lời khuyên răn, tấm gương tốt của cha mẹ lại có thể giúp con thay đổi tâm tính mà nên người.
Ta nên hiểu rằng giữa người với người chứ không kể gì là con của chúng ta, cuối cùng thì báo ân rất ít, báo oán lại nhiều. Trả nợ thì ít, đòi nợ thì nhiều.
Quả báo đều là bình đẳng, cho dù bạn giàu có hay nghèo khổ thì mọi thứ vẫn diễn ra như vậy. Cho nên cả đời người thế gian xảy ra những chuyện chẳng như ý như việc người con bị thần kinh đã giết cha mình cũng có thể xảy ra.
Vì vậy các ông bố bà mẹ nên nghe Phật dạy có 3 hạng con trai để từ đó nhận diện con mình thuộc hạng nào. Theo đó, ngầm hiểu nhân duyên đời trước của mình và con từ đó tìm cách xử trí cho phù hợp.
Thực ra, dù con đến với bạn để báo oán, hay là oan gia trái chủ đến đòi nợ, nếu bạn chăm sóc và yêu thương con thì oán kết ấy sẽ được hóa giải.
Có chuyện kể lại thế này, trong làng có một ông giáo nọ ăn ở hiền hành nhưng mãi chẳng có con, ông đi cầu tự khắp nơi và may mắn là cuối cùng mong muốn của ông cũng được đáp đền. Đứa trẻ sinh ra vô cùng đáng yêu và được gia đình ông chăm sóc tận tình.
Thế nhưng khi đứa trẻ lên 2 thì nó bị bệnh và đột ngột qua đời. Trái tim của ông giáo đau đớn vô cùng, cảm thấy không cam tâm khi mà cầu mãi mới có được đứa con sao nó lại nỡ ra đi sớm như vậy.
Có hôm ông mơ rằng mình gặp Diêm Vương và Ngài giải thích cho ông biết rằng: Đứa trẻ đến để đòi lại khoản nợ trước đây của ông, khi lớn lên nó sẽ phá phách để cho hết khoản nợ ấy. Thế nhưng vì ông quá yêu thương, chăm sóc cho con quá tận tình nên nó muốn dừng lại, đứa trẻ vì thế mà hết duyên với ông nên nó qua đời.
Qua câu chuyện trên có thể thấy, ân oán được hóa giải chỉ bằng tình yêu thương. Vì thế, dù con bạn đang ở hạng nào thì cũng đừng ngừng yêu thương và quan tâm con. Nếu có thể thì hãy học hỏi để biết yêu con đúng cách, hướng chúng tới cuộc sống tốt đẹp hơn.
Nếu tâm bạn thanh tịnh thì đứa bé trong bào thai nhận được lợi ích rất lớn. Bạn làm được mười nó liền được hưởng mười. Đó là lý do mà thời gian gần đây, các bà mẹ rất chú trọng tới việc thai giáo, việc này một phần để gieo duyên lành, một phần để giáo dục linh hồn nhỏ bé của con từ sớm, hạn chế những điều bất trắc có thể xảy ra trong tương lai.