Phật dạy - Khi bị xúc phạm, đừng chịu đựng hay trả đũa, chỉ cần nhớ 2 từ này là đủ!

 

Trong sự ồn ào của thế gian, vô số sinh mệnh hằng ngày phải đối mặt với mâu thuẫn và tranh chấp.

 

Có người nổi giận đùng đùng vì một lời lẽ cay nghiệt. Có người trằn trọc thâu đêm vì bị chèn ép. Có người cảm thấy cực kỳ đau khổ vì gặp phải sự bất công.

 

Đối diện với sự xúc phạm và bắt nạt, con người ta thường chỉ nắm được hai cách ứng phó:

 

 

Thế nhưng, cả hai con đường này đều đẩy người ta vào vực thẳm của đau khổ, khó lòng thoát ra.

 

Tuy nhiên, khoảng 2500 năm trước, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni - bậc đại trí tuệ với sự thấu suốt sâu sắc, đã chỉ ra con đường đối phó khi bị xúc phạm cho nhân loại.

 

Trong kinh Tạp A-hàm, Phật dạy cách đối phó khi bị xúc phạm cho các đệ tử bằng một lời khuyên sâu sắc: Khi có người xúc phạm hay ức hiếp bạn, bạn không nên chọn nhẫn nhịn hay phản đòn, mà hãy luôn khắc ghi hai chữ quan trọng.

 

Hai chữ này chứa đựng một bí quyết tối thượng, vượt lên trên nhận thức phàm tục, có thể giúp bất kỳ ai bất bại trong mọi cuộc tranh chấp, chuyển hóa lửa chiến thành hòa hợp, biến nghịch cảnh thành thuận cảnh.

 

Hai chữ đó là gì? Và tại sao chúng lại ẩn chứa một năng lượng khó tin đến vậy? Hãy đọc câu chuyện sau bạn sẽ hiểu.

 

 

Sáng mùa xuân, ánh nắng xuyên qua lá bồ đề rải xuống đất, tạo nên những vệt sáng lấp lánh trên lối đi lát đá. Gió nhẹ nhàng thổi, mang theo hương hoa thoang thoảng, toàn bộ khu vườn ngập tràn sự thanh bình và an lạc.

 

Giữa sự tĩnh lặng đó, bỗng có tiếng bước chân vội vã phá vỡ sự yên tĩnh. Một vị Tỳ kheo trẻ tuổi bước nhanh về phía chỗ ở của Đức Phật, gương mặt lộ rõ sự lo lắng và căng thẳng.

 

Vị Tỳ kheo này tên là Tu Bồ Đề, vốn nổi tiếng là người hiền hòa, khiêm tốn, hiếm khi biểu lộ cảm xúc kích động đến vậy.

 

“A Nan sư đệ!” Tu Bồ Đề gặp A Nan đang dọn dẹp sân, liền chắp tay vái chào và hỏi: “Đức Thế Tôn có trong tịnh thất không? Đệ có việc gấp cần thỉnh giáo.”

 

A Nan nhìn thấy vẻ mặt lo âu của Tu Bồ Đề thì ngầm thắc mắc. Vị sư đệ này vốn trầm ổn như núi, sao hôm nay lại hoảng hốt thế? Anh đặt chổi xuống, quan tâm hỏi: “Sư đệ Tu Bồ Đề, có chuyện gì vậy? Sắc mặt của huynh không được tốt.”

 

Tu Bồ Đề mím môi, trong mắt thoáng qua một cảm xúc khó tả: “Sư huynh, hôm nay đệ đi khất thực trong thành, gặp phải một việc hết sức khó hiểu. Lòng đệ lúc này ngũ vị tạp trần, thực sự không biết phải đối phó thế nào, khẩn cầu Thế Tôn chỉ đường mê.”

 

Đang trò chuyện, từ xa vọng lại giọng nói ấm áp của Đức Phật: “Tu Bồ Đề, có chuyện gì khẩn thiết đến vậy?”

 

Hai người quay lại, thấy Đức Thế Tôn đang từ từ bước ra khỏi tịnh thất. Ngài khoác y vàng, nét mặt từ hòa, đôi mắt sâu thẳm như có thể thấu rõ tâm sự của chúng sinh. Dù giọng nói bình thản, nhưng Tu Bồ Đề cảm nhận được vô lượng từ bi và trí tuệ ẩn chứa trong đó.

 

Tu Bồ Đề vội bước tới, chắp tay cung kính hành lễ và thưa: “Bạch Thế Tôn, đệ tử quả thật có một việc không biết phải xử lý ra sao, kính xin Phật Đà từ bi chỉ dạy.”

 

Đức Phật khẽ gật đầu, rồi ngồi xuống tảng đá bên cạnh, ra hiệu Tu Bồ Đề cũng ngồi xuống và thong thả kể lại. A Nan im lặng lắng nghe.

 

Tu Bồ Đề hít một hơi sâu, rồi bắt đầu kể về trải nghiệm hôm nay: “Bạch Thế Tôn, sáng sớm đệ tử vào thành khất thực. Khi đi đến trước cửa một nhà phú thương ở phố Đông, chủ nhà tình cờ bước ra. Đệ tử liền chắp tay, chuẩn bị nhận bố thí.”

 

Nói đến đây, nét mặt Tu Bồ Đề trở nên u ám, giọng nói hơi run rẩy: “Nhưng vị phú thương đó vừa nhìn thấy đệ tử, sắc mặt lập tức trở nên khó coi. Ông ta không những không bố thí, mà còn lớn tiếng mắng chửi đệ tử, nói rằng những người xuất gia này là ký sinh trùng của xã hội, không làm việc gì, chỉ biết ngửa tay xin xỏ.”

 

A Nan cau mày, nhưng vẫn giữ im lặng, chăm chú lắng nghe.

 

Tu Bồ Đề tiếp lời: “Chưa dừng lại ở đó. Vị phú thương càng nói càng kích động, thậm chí bắt đầu xô đẩy đệ tử, tuyên bố sẽ đuổi đệ tử ra khỏi lãnh địa của ông ta. Những người vây xem xung quanh ngày càng đông, có người bàn tán xì xào, có người lạnh lùng đứng nhìn, thậm chí có vài người còn ngấm ngầm hả hê.”

 

Đức Phật vẫn im lặng lắng nghe, vẻ mặt bình thản, không một chút biểu lộ cảm xúc, nhưng đôi mắt đầy lòng từ ái toát lên sự thấu hiểu sâu sắc.

 

“Tâm trạng của đệ tử lúc đó…Ban đầu là sốc, không ngờ lại gặp phải sự đối xử ác ý như vậy. Sau đó là phẫn nộ, cảm thấy nhân phẩm bị chà đạp. Rồi lại cảm thấy uất ức, rõ ràng mình đang tu hành Chính đạo, tại sao lại phải chịu sỉ nhục này?”

 

Giọng anh ta dần chùng xuống, khóe mắt dường như ươn ướt: “Bạch Thế Tôn, lúc đó đệ tử thật sự muốn phản bác ông ta, muốn nói cho ông ta biết ý nghĩa của việc xuất gia, sự siêu việt của Phật pháp. Nhưng rồi, đệ tử nhớ đến Nhẫn nhục Ba-la-mật mà Ngài thường nhắc đến, nên đành kiềm chế cảm xúc, không nói một lời, lặng lẽ rời đi.”

 

“Thế nhưng…” Tu Bồ Đề ngước nhìn Đức Phật, ánh mắt đầy nghi hoặc, “sau khi trở về Tịnh Viên, tâm trạng của đệ tử lại càng trở nên u ám hơn.

Cảm giác bị sỉ nhục mà không thể phản kháng, như có hàng ngàn con sâu bọ đang bò trong tim, khiến đệ tử vô cùng đau khổ. Đệ tử không hiểu, tại sao làm theo lời Phật dạy mà nhẫn nhịn, lại khiến tâm trạng càng thêm nặng nề?.

 

A Nan nghe xong cũng đồng cảm, không nén được nói: “Sư đệ Tu Bồ Đề, đệ cũng từng gặp chuyện tương tự. Đôi khi miễn cưỡng nhẫn nhịn, bề ngoài ra vẻ tu Nhẫn nhục, nhưng trong lòng lại bị đè nén khó chịu, cảm giác này quả thực không dễ chịu.”

 

Đức Phật nghe xong, nở một nụ cười thâm thúy. Ngài không trả lời ngay, mà hỏi ngược lại: “Tu Bồ Đề, con cho rằng nhẫn nhịn là cách làm đúng đắn sao?”

 

Tu Bồ Đề có chút bối rối: “Bạch Thế Tôn, đệ tử vẫn luôn nghĩ như vậy. Ngài chẳng phải thường dạy chúng ta tu hành Nhẫn nhục Ba-la-mật sao?”

 

“Vậy, giả sử lúc đó con chọn phản kháng, ví dụ như tranh cãi với vị phú thương kia, chứng minh sự trong sạch của mình, bảo vệ sự tôn nghiêm của Phật pháp, thì sẽ thế nào?” Đức Phật hỏi tiếp.

 

Tu Bồ Đề suy nghĩ một lát, lắc đầu: “Làm như vậy có lẽ sẽ gây ra tranh chấp dữ dội hơn, những người vây xem sẽ thấy người xuất gia và người tại gia cãi vã, làm ảnh hưởng đến thanh danh của Phật pháp. Hơn nữa, lấy ác đối ác, cũng đi ngược lại giáo lý của Phật giáo.”

 

“Nói rất đúng.” Đức Phật gật đầu, “Vậy con đã hiểu chưa? Nhẫn nhịn và phản kháng, cả hai cách đều có vấn đề.”

 

Tu Bồ Đề càng thêm hoang mang: “Vậy, bạch Thế Tôn, đệ tử nên hành động như thế nào? Vừa không nhẫn nhịn, vừa không phản đòn, liệu có tồn tại con đường thứ ba không?”

 

Lúc này, tiếng chuông từ xa vọng lại, báo hiệu giờ thuyết pháp đã đến. Các Tỳ kheo dần tập trung về phía này, chuẩn bị lắng nghe lời dạy của Đức Phật.

 

Đức Phật đứng dậy, nói với Tu Bồ Đề: “Câu hỏi của con rất hay, Ta tin rằng các sư huynh khác cũng sẽ có thắc mắc tương tự. Chúng ta cùng đến giảng đường, Ta sẽ giải thích cặn kẽ vấn đề này cho tất cả mọi người.”

 

Chẳng mấy chốc, hàng chục Tỳ kheo đã tề tựu trong giảng đường. Tất cả đều đã nghe về sự việc của Tu Bồ Đề, và đều chia sẻ những kinh nghiệm, thắc mắc tương tự mà mình từng gặp.

 

Đức Phật nhìn khắp các đệ tử, từ từ nói: “Tu Bồ Đề, kinh nghiệm hôm nay của con, có lẽ rất nhiều đệ tử ngồi đây đều từng trải qua. Trên con đường tu hành, chúng ta khó tránh khỏi bị hiểu lầm, sỉ nhục, thậm chí là bị ác ý tấn công. Đối diện với những tình huống này, người đời thường chỉ có hai cách ứng phó.”

 

“Loại thứ nhất là nhẫn chịu. Kiềm nén cơn giận và sự uất ức trong lòng, bề ngoài giữ vẻ bình tĩnh, nhưng nội tâm lại đấu tranh đau khổ. Sự nhẫn nhịn này bề ngoài tưởng là tu đức Nhẫn nhục, nhưng thực chất là đang tự hành hạ tâm hồn mình.”

 

“Cách thứ hai là phản kháng. Ăn miếng trả miếng, lấy máu trả máu, dùng phương pháp quyết liệt hơn để đáp trả ác ý của đối phương. Tuy nhiên, dù có thể tạm thời hả giận, nhưng lại tích lũy ác nghiệp, đi ngược lại với bản ý của sự tu hành.”

 

Tôn giả Ca Diếp giơ tay lên hỏi: “Bạch Thế Tôn, ngoài hai con đường này, có cách nào khác không?”

 

Đức Phật cười thần bí: “Đương nhiên là có. Hơn nữa, chiến lược thứ ba này, không những có thể hóa giải mâu thuẫn, mà còn giúp con bất bại trong mọi hoàn cảnh.”

 

Các Tỳ kheo nghe vậy, tinh thần phấn chấn, xúm lại gần, sợ bỏ sót bất cứ lời nào của Đức Phật.

 

“Trước khi Ta giải đáp vấn đề này, Ta xin phép kể cho các con nghe một câu chuyện.” Giọng Đức Phật vang vọng trong giảng đường, Ngài nói: “Câu chuyện này xảy ra từ rất lâu về trước, ở một vương quốc nọ, có một vị Thái tử trẻ tuổi, người đã trải qua những thử thách còn gian nan hơn những gì Tu Bồ Đề đã gặp hôm nay…”

 

Lời Đức Phật vừa dứt, giảng đường im lặng đến mức nghe rõ tiếng kim rơi. Mọi người nín thở, chờ đợi câu chuyện bí ẩn này dần được hé mở.

 

 

Vị Thái tử này tên là Nhẫn Nhục Thái Tử, cha của ngài là một vị vua anh minh, được dân chúng kính yêu. Tuy nhiên, vua nước láng giềng ghen tị với sự phồn thịnh của vương quốc này, luôn tìm cớ để gây chiến.

 

Giọng Đức Phật trầm bổng, như đang kể một câu chuyện cổ xưa và huyền bí:

 

“Một năm nọ, vua nước láng giềng tìm được cớ, dẫn quân xâm lược vương quốc của Nhẫn Nhục Thái Tử. Cuộc chiến kéo dài, cuối cùng cha của Thái tử bại trận qua đời, vương quốc rơi vào tay kẻ địch.”

 

“Vua nước láng giềng để trừ hậu họa, đã hạ lệnh truy bắt Nhẫn Nhục Thái Tử. Thái tử đành phải cải trang thành thường dân, trốn chạy khắp nơi. Trên đường chạy trốn, ngài đã phải chịu đựng vô vàn sự sỉ nhục và khổ sở.”

 

Nói đến đây, Đức Phật dừng lại, ánh mắt sâu thẳm nhìn về phía các Tỳ kheo: “Các con đoán xem, vị Thái tử này trên đường chạy trốn, sẽ gặp phải thử thách gì?”

 

A Nan không nén được hỏi: “Bạch Thế Tôn, sau này Thái tử ra sao? Ngài quyết định nhẫn nhịn hay tìm cách báo thù?”

 

Đức Phật mỉm cười: “Đây chính là đoạn hấp dẫn nhất của câu chuyện. Trên đường chạy trốn, Nhẫn Nhục Thái Tử từng bị một người nhận ra thân phận, và người này có ý định tố giác ngài với kẻ địch để đổi lấy tiền thưởng.”

 

“Tình thế lúc đó vô cùng nguy cấp, một khi bị tố giác, Thái tử chắc chắn sẽ mất mạng. Người nhận ra ngài lại là một binh sĩ từng phục vụ dưới trướng vua cha, nhưng vì tiền bạc đã phản bội ngài.”

 

Tu Bồ Đề chăm chú lắng nghe, sốt ruột hỏi: “Vậy Thái tử phải làm gì? Ngài có nên loại trừ kẻ phản bội đó không?”

 

“Nếu là các con, các con sẽ chọn cách ứng phó nào?” Đức Phật hỏi ngược lại.

 

Các Tỳ kheo bắt đầu thảo luận sôi nổi. Có người cho rằng nên giết chết kẻ phản bội để bảo toàn tính mạng; có người khuyên nên chạy trốn khỏi hiện trường để tránh rắc rối; cũng có người đề nghị cầu xin người đó tha mạng.

 

Đức Phật nghe xong cuộc thảo luận của mọi người, khẽ gật đầu: “Ý kiến của các con đều có lý, nhưng hành động của Nhẫn Nhục Thái Tử lại hoàn toàn nằm ngoài dự đoán của mọi người.”

 

“Ngài đã hành động gì?” A Nan sốt sắng hỏi.

 

“Thái tử không giết người đó, cũng không chạy trốn, càng không van xin. Hành động mà ngài thực hiện, đã thể hiện một con đường tối thượng, vượt lên trên trí tuệ thế gian.”

 

Nói đến đây, Đức Phật chợt đứng dậy, chậm rãi đi lại trong giảng đường: “Phương pháp tu hành này, chính là cách ứng phó thứ ba mà hôm nay Ta muốn truyền đạt cho các con, khi đối diện với sự xúc phạm và ức hiếp.”

 

Tâm trí của tất cả các Tỳ kheo đều dồn lên, họ cảm thấy mình sắp được nghe một bí mật có thể thay đổi vận mệnh.

 

Bí mật này, ẩn chứa trong hai chữ. Hai chữ này, chứa đựng trí tuệ tối thượng để giải quyết mọi mâu thuẫn.

 

Đúng lúc gay cấn này, bên ngoài bỗng vang lên một hồi chuông dồn dập, cắt ngang lời kể của Đức Phật. Thì ra là sứ giả của một vị vua đến cầu kiến, mang theo tin tức khẩn cấp.

 

Đức Phật nhìn các Tỳ kheo với vẻ áy náy: “Buổi giảng hôm nay có lẽ phải tạm dừng. Ngày mai, vào cùng thời điểm này, Ta sẽ tiếp tục kể cho các con nghe câu chuyện này, và tiết lộ hai chữ ẩn chứa kia.”

 

Các Tỳ kheo mang theo nghi vấn và kỳ vọng, đành phải miễn cưỡng rời đi. Tu Bồ Đề càng thêm nóng lòng, khao khát được biết câu trả lời ngay lập tức.

 

Đêm đó, tất cả các Tỳ kheo trong Tịnh xá đều bàn tán về câu chuyện bí ẩn này, phỏng đoán xem hai chữ đó rốt cuộc là gì.

 

Có người cho rằng là “Khoan dung”, người khác lại nói là “Thông minh”, có người lại nghĩ là “Dũng cảm”. Nhưng tất cả đều tin rằng, lời giải đáp ngày mai sẽ thay đổi cách họ nhìn nhận về việc đối phó với xung đột.

 

 

Sáng hôm sau, chưa đến giờ giảng kinh, giảng đường đã chật kín Tỳ kheo.

 

Cuộc tranh luận tối qua đã kích thích sự tò mò mạnh mẽ của mọi người về câu trả lời bí ẩn đó, vẻ mặt ai nấy đều tràn đầy khao khát.

 

Tu Bồ Đề thức trắng đêm, trong lòng không ngừng lặp lại lời dạy của Đức Phật. Nhẫn Nhục Thái Tử rốt cuộc đã làm gì?

 

Hai chữ kia rốt cuộc là gì? Liệu bí ẩn này có thực sự giải đáp được những nghi vấn trong lòng ông?

 

Khi Đức Phật bước vào giảng đường, tất cả đều nín thở. Đức Thế Tôn từ hòa nhìn lướt qua mọi người, cảm nhận rõ bầu không khí căng thẳng và chờ đợi đang lan tỏa.

 

“Có vẻ mọi người đều rất quan tâm đến diễn biến cuối cùng của câu chuyện ngày hôm qua,” Đức Phật mỉm cười nói, “Vậy thì, chúng ta hãy tiếp tục câu chuyện dang dở.”

 

“Nhẫn Nhục Thái Tử đối diện với kẻ phản bội có ý định bán đứng ngài, không ra tay giết người, không chọn cách chạy trốn, càng không van nài. Ngài chậm rãi bước về phía người đó, trong mắt không có giận dữ, cũng không có sợ hãi, chỉ có một sự sâu sắc…”

 

Đức Phật dừng lại, tim tất cả Tỳ kheo đều như thắt lại.

 

“…Lòng thương xót.”

 

Từ này vang lên như tiếng sấm trong giảng đường. Tuy nhiên, nhiều Tỳ kheo lại càng thêm bối rối. Thương xót? Đối với kẻ phản bội đang muốn đưa mình vào chỗ chết, tại sao lại là lòng thương xót?

 

“Thái tử đã nói với người đó một câu, câu nói này không chỉ cứu mạng ngài, mà còn hoàn toàn thay đổi tâm trí của người đó.” Giọng Đức Phật trở nên trang nghiêm hơn, “Lời nói mà ngài nói ra, chính là ý nghĩa cốt lõi của hai chữ Ta muốn truyền đạt cho các con hôm nay.”

 

A Nan không nhịn được hỏi: “Bạch Thế Tôn, Thái tử đã nói gì?”

 

Đức Phật nhìn thẳng vào từng đệ tử, dường như muốn khắc sâu bí mật này vào lòng họ: “Ngài nói: ‘Tôi có thể cảm nhận được nỗi khổ trong lòng anh, hãy để chúng ta cùng nhau đối diện với nó.’”

 

Câu nói này như tiếng sét đánh ngang tai, khiến tất cả mọi người tại đó đều sững sờ. Đây là câu trả lời sao? Câu nói này rốt cuộc ẩn chứa sức mạnh đặc biệt nào?

 

Chính câu nói này, đã khiến người có ý định bán đứng Thái tử khóc òa tại chỗ, quỳ sụp xuống đất, thành tâm sám hối tội lỗi của mình. Hóa ra, ông ta cũng chỉ vì kế sinh nhai, cố gắng đổi lấy tiền thưởng, nhưng nội tâm đã sớm bị cảm giác tội lỗi và dày vò gặm nhấm, không thể chịu đựng nổi.

 

Kể từ đó, người này trở thành người ủng hộ trung thành nhất của Thái tử, thậm chí đã hy sinh cả mạng sống để bảo vệ ngài.

 

Các Tỳ kheo nghe say sưa, nhưng sự nghi ngờ trong lòng lại càng tăng thêm.

 

Câu chuyện này tuy cảm động, nhưng hai chữ bí ẩn kia rốt cuộc đại diện cho điều gì? Đằng sau câu nói đó, lại ẩn chứa triết lý sâu xa nào?

 

“Chư Tỳ kheo, các con có tò mò về ý nghĩa của hai chữ đó không? Có muốn biết tại sao hai chữ này lại sở hữu sức mạnh kỳ diệu đến vậy không? Và có khao khát biết cách thực hành pháp môn tối thượng này trong cuộc sống hằng ngày không?”

 

Giọng Đức Phật chứa đựng sự huyền bí sâu sắc, từng lời nói đều chạm đến tận cùng tâm hồn của các Tỳ kheo.

 

Mọi người đều gật đầu, ánh mắt lấp lánh sự khát khao học hỏi. Hai chữ này, chứa đựng một loại trí tuệ khác, vượt qua sự nhẫn nhịn và phản kháng.

 

Nó không chỉ có thể làm dịu mọi mâu thuẫn, mà còn giúp tâm hồn bạn đạt được sự an lạc và sức mạnh chân thật. Nó là cốt lõi của tinh thần Bồ Tát, là yếu chỉ của việc thành Phật, và là chìa khóa để giải thoát mọi khổ đau.

 

Lời dạy của Đức Phật như cam lồ tưới mát tâm hồn mọi người, ai cũng cảm thấy mình sắp lĩnh hội một bí mật thay đổi vận mệnh.

 

Đức Phật từ từ bước vào giữa giảng đài, giọng nói vang vọng khắp không gian: Hai chữ đó là ''từ bi''

 

Lời vừa dứt, giảng đường vang lên một tiếng cảm thán khe khẽ. Từ bi? Cái từ vẫn nghe hằng ngày, lại chính là câu trả lời bí ẩn đó sao?

 

Tu Bồ Đề hơi nhíu mày, dường như vẫn chưa hoàn toàn lĩnh hội: “Bạch Thế Tôn, đệ tử thường nghe Ngài giảng về Từ Bi, nhưng cụ thể nên thực hành như thế nào trong tình huống mà đệ tử gặp phải hôm qua?”

 

Đức Phật ôn tồn nhìn Tu Bồ Đề, nói: “Đây là một câu hỏi rất hay. Hãy để Ta giảng giải thêm về câu chuyện Nhẫn Nhục Thái Tử, sau đó con sẽ hiểu rõ ý nghĩa thực sự của Từ Bi.”

 

“Khi Nhẫn Nhục Thái Tử đối diện với kẻ phản bội có ý định bán đứng mình, sự chú ý của ngài không tập trung vào hành động của đối phương, mà là vào thế giới nội tâm của họ. Ngài đã thấy gì?”

 

Đức Phật dừng lại, để câu hỏi này dần lắng đọng trong lòng mỗi người.

 

“Ngài đã thấy sự sợ hãi, nỗi đau khổ, sự hổ thẹn và sự bất lực. Người đó không phải bản chất là kẻ ác, mà chỉ vì bị gánh nặng cuộc sống đè nén đến nghẹt thở, mới phải chọn cách phản bội. Thái tử hiểu rõ, kẻ thù thực sự không phải người này, mà là nguồn gốc gây ra nỗi đau của anh ta.”

 

Tôn giả Ca Diếp dường như đã hiểu ra: “Vì thế, Thái tử quyết định hành động bằng lòng yêu thương.”

 

“Đúng vậy.” Đức Phật gật đầu xác nhận, “Từ Bi có hai mặt: Từ là mang lại niềm vui; Bi là loại trừ nỗi khổ. Thái tử dùng lòng Từ Bi đối đãi với kẻ phản bội, không phải để làm hài lòng người đó, mà là để giải quyết vấn đề từ gốc rễ.”

 

Đức Phật ngồi trở lại chỗ cũ, tiếp tục giảng giải: “Chúng ta hãy nghĩ lại sự việc của Tu Bồ Đề hôm qua. Vị phú thương mắng con, thực ra ẩn chứa tâm tư gì đằng sau hành động của ông ta?”

 

Tu Bồ Đề suy ngẫm: “Có lẽ… có lẽ ông ta có thành kiến hoặc hiểu lầm nào đó đối với người xuất gia?”

 

“Rất tốt, hãy suy nghĩ sâu hơn nữa.” Đức Phật khích lệ.

 

“Hoặc ông ta gặp phải thất bại nào đó trong cuộc sống, tâm trạng không tốt, nên mới biểu hiện sự hung hăng như vậy?” Trong mắt Tu Bồ Đề lóe lên tia sáng.

 

“Chính là như vậy.” Đức Phật mỉm cười gật đầu, “Mọi hành vi ác đều ẩn chứa nỗi khổ và sự mê mờ của người đó. Nếu lúc đó con có thể dùng lòng Từ Bi để thấu thị nội tâm ông ta, thay vì chỉ chú ý đến những lời mắng chửi bên ngoài, kết cục sẽ như thế nào?”

 

Tu Bồ Đề khẽ nhắm mắt, tĩnh tâm một lát rồi từ từ mở ra, ông thưa: “Đệ tử có lẽ sẽ nói với ông ta: ‘Thí chủ, tôi cảm nhận được nỗi ưu sầu trong lòng ông, không biết tôi có thể chia sẻ gánh nặng với ông không?’”

 

“Tuyệt vời!” Đức Phật tán thán, “Đây chính là sức mạnh của Từ Bi. Con vừa không âm thầm chịu đựng sự sỉ nhục, cũng không giận dữ phản đòn, mà đã dùng cách thông minh nhất để đối phó với thử thách này.”

 

A Nan thắc mắc: “Vậy, bạch Thế Tôn, nếu vị phú thương đó tiếp tục buông lời cay nghiệt, thì pháp môn Từ Bi còn hiệu quả không?”

 

Đức Phật mỉm cười đáp: 

 

“Kinh Pháp Hoa có nói: ‘Tâm từ vô địch, trí tuệ miễn phiền não.’ Khi con dùng lòng Từ Bi đối đãi với mọi chúng sinh, thì thế gian sẽ không còn ai có thể làm tổn thương con, bởi vì con đã vượt qua ranh giới của đối kháng.”

 

“Vị thương nhân mắng chửi Tu Bồ Đề, bề ngoài có vẻ là đang trút sự bất mãn với người xuất gia, nhưng thực chất là đang truyền đạt một nỗi khổ nào đó trong lòng. Có thể là làm ăn không thuận lợi, có thể là gia đình căng thẳng, hoặc thân thể có bệnh, hay là sự mê mờ về cuộc đời. Nếu con hiểu được điều này, con còn cảm thấy giận dữ không?”

 

Các Tỳ kheo đều gật đầu, dần lĩnh hội được ý nghĩa sâu xa của Từ Bi.