(Lichngaytot.com) Lại một mùa Phật đản nữa đã đến, đây là sự kiện trọng đại, dịp lễ linh thiêng của mọi Phật tử trên khắp thế giới. Hãy cùng Lịch Ngày Tốt tìm hiểu lễ Phật Đản 2025 là ngày nào, thông điệp của mùa Phật Đản năm nay là gì, những việc Phật tử nên làm để cầu phúc cho cả gia đình.
Mục lục (Ẩn/Hiện)1. Đại lễ Phật đản 2025 là ngày nào?
 |
Đại lễ Phật đản - Vesak không chỉ là dịp để chúng ta tưởng nhớ công ơn vô lượng của Đức Phật, mà còn là cơ hội để mỗi người tự nhìn lại mình, thực hành lời dạy của Ngài, và lan tỏa tình yêu thương, trí tuệ đến cộng đồng.
Theo truyền thống Phật giáo Bắc truyền và được kỷ niệm rộng rãi tại Việt Nam, ngày Đản sinh của Đức Phật được tổ chức vào ngày Rằm tháng Tư âm lịch hàng năm.
Tuy nhiên, Đại lễ Phật đản không chỉ diễn ra gói gọn trong một ngày. Thông thường, các hoạt động mừng Phật đản sẽ được các Tự viện, Giáo hội Phật giáo các cấp tổ chức trong suốt một tuần lễ (hoặc có khi hơn), được gọi là “Tuần lễ Phật đản”. Tuần lễ này thường bắt đầu từ ngày mùng 8 tháng Tư âm lịch và đỉnh điểm là ngày Rằm tháng Tư.
Năm nay, Đại lễ Phật đản Vesak 2025 được tổ chức
Trong năm 2025, thời gian diễn ra đại lễ Phật Đản cụ thể như sau:
- Thời gian: Từ ngày mùng 1/4 âm lịch đến 15/4 âm lịch năm Ất Tỵ (tức từ 28/42025 đến ngày 12/5/2025 dương lịch).
- Tuần lễ Phật đản: Từ ngày mùng 8/4 âm lịch đến ngày rằm tháng 4 năm Ất Tỵ (tức ngày 5/5/2025 đến ngày 12/5/2025 dương lịch).
- Chính lễ: Ngày Rằm tháng Tư âm lịch, tức Thứ Hai, ngày 12/5/2025 dương lịch.
- Phật lịch: Lễ Phật đản 2025 tức Phật lịch năm 2569.
Đây là thời điểm để mọi Phật tử và những người hữu duyên cùng hướng tâm về ba ngôi Tam Bảo, thực hành những điều thiện lành, và lan tỏa năng lượng tích cực. Đây cũng chính là "mùa Phật đản 2025" mà chúng ta cùng chờ đón.
2. Thông điệp của mùa Phật đản 2025
Mỗi mùa Phật đản về, dù trong hoàn cảnh nào của xã hội hay thế giới, thông điệp cốt lõi từ cuộc đời và đạo nghiệp của Đức Phật vẫn luôn vẹn nguyên giá trị, thậm chí càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Năm 2025, trong bối cảnh thế giới vẫn còn nhiều bất ổn, con người đối mặt với không ít áp lực từ cuộc sống hiện đại, thông điệp của mùa Phật đản lại càng ý nghĩa.
Dưới đây Lịch ngày TỐT xin chia sẻ đến các bạn phần tóm tắt nội dung thông điệp đầy ý nghĩa về đại lễ Phật đản năm 2025 - Phật lịch năm 2569 do Đại lão Hòa thượng Thích Trí Quảng, Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, đã trân trọng gửi đến chư Tôn đức Tăng Ni và toàn thể đồng bào Phật tử trong nước, quốc tế.
- Ý nghĩa Đại lễ Phật đản (Vesak): Là sự kiện thiêng liêng được Liên hợp quốc tôn vinh, kỷ niệm Đức Phật đản sinh, thành đạo và nhập Niết bàn, mang đến thông điệp về tình thương, trí tuệ, bao dung, phụng sự, chân lý giải thoát khổ đau, ánh sáng từ bi, trí tuệ, và là kim chỉ nam xây dựng hòa bình, hạnh phúc, phát triển bền vững.
- Bối cảnh đặc biệt tại Việt Nam: Đại lễ năm nay trùng với dịp kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam - thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
- Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2025: Được tổ chức lần thứ tư tại Việt Nam và lần đầu tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhân kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam - thống nhất đất nước. Sự kiện quy tụ Chư tôn đức Tăng Ni, các nhà lãnh đạo, học giả, trí thức Phật giáo từ 85 quốc gia/vùng lãnh thổ, cùng lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nguyên thủ quốc gia, quan chức Liên hợp quốc và đại diện ngoại giao các nước.
- Sự hiện diện của Bảo vật: Diễm phúc được cung thỉnh Xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni (bảo vật quốc gia Ấn Độ) và đảnh lễ Trái tim bất diệt của Bồ tát Thích Quảng Đức (biểu tượng cho sự hy sinh, tinh thần đấu tranh cho độc lập dân tộc, hòa bình, thống nhất đất nước, và minh chứng cho truyền thống Phật giáo Việt Nam đồng hành cùng dân tộc).
- Tình hình thế giới và lời dạy của Đức Phật: Nhân loại đang đối mặt với nhiều biến động, khổ đau (biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, nghèo đói, chiến tranh, xung đột). Hơn bao giờ hết, cần nỗ lực thực hành lời dạy của Đức Phật và thắp sáng tinh thần Bồ tát Thích Quảng Đức để xây dựng thế giới hòa bình, nhân văn, đạo đức và phát triển bền vững.
- Nhấn mạnh triết lý Phật giáo: Thông điệp làm nổi bật hai yếu tố cốt lõi là Đoàn kết (Sammagga) và Bao dung (Ksanti/Khanti).
- Đoàn kết: Nền tảng phát triển và tồn tại của cộng đồng, Phật dạy tập thể đoàn kết, không chia rẽ, lắng nghe, đồng thuận sẽ trường tồn. Tăng đoàn và cộng đồng Phật giáo xây dựng trên nguyên tắc Lục hòa.
- Bao dung: Biểu hiện của từ bi và trí tuệ, là nhẫn nhục, tha thứ, cảm thông, không phán xét, thù hận.
- Vai trò của Phật giáo trong lịch sử dân tộc: Phật giáo luôn đồng hành cùng dân tộc, triết lý đoàn kết và bao dung đã góp phần tạo nên bản sắc, sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, làm sâu sắc thêm tinh thần yêu nước, lòng khoan dung, trọng nhân, trọng nghĩa, tình yêu thương đùm bọc. Đoàn kết là di sản vô giá, sức mạnh giúp Việt Nam vượt qua khó khăn, giành thắng lợi.
- Lời kêu gọi:
- Chúc mừng toàn thể Phật tử và Nhân dân nhân dịp Phật đản, kỷ niệm 50 năm Tết thống nhất và hướng tới 80 năm Tết độc lập.
- Kêu gọi Tăng Ni, Phật tử cầu nguyện cho nạn nhân động đất (Myanmar, Thái Lan), cầu nguyện chiến tranh, xung đột chấm dứt, thế giới hòa bình, nhân sinh an lạc.
- Tha thiết kêu gọi mỗi Phật tử tinh tấn tu tập, thể nhập Từ bi tam muội, lan tỏa tình yêu thương, thắp sáng thế gian bằng ánh sáng bao dung và trí tuệ.
- Mong muốn người con Phật khắp thế giới đoàn kết, hòa ái, tích cực cùng nhân loại kiến tạo thế giới thái bình, an lạc thực sự.
- Lời chúc: Chúc Chư tôn đức Tăng Ni, quý đồng bào Phật tử đón mùa Phật đản cát tường, thành tựu viên mãn các thiện sự.
3. Các nghi thức tiến hành Đại lễ Phật đản năm 2025
 |
Các nghi thức trong Đại lễ Phật đản là cách để cộng đồng Phật tử thể hiện lòng kính ngưỡng đối với Đức Phật và ôn lại những sự kiện quan trọng trong cuộc đời Ngài.
Dù có sự khác biệt nhỏ giữa các vùng miền và truyền thống, nhưng những nghi thức cốt lõi sau đây sẽ được thực hiện một cách trang nghiêm trong mùa Phật đản 2025:
(1) Ngày mùng 8 tháng 4 năm Ất Tỵ (5/5/2025):
- Đúng 4 giờ sáng, tất cả các chùa, cơ sở tự viện trong cả nước cử 3 hồi chuông trống Bát-nhã kính mừng Đức Phật đản sinh, cầu nguyện quốc thái dân an.
- Tổ chức Tuần lễ tụng kinh Kính mừng Phật đản, kinh Chuyển Pháp luân và các nghi thức cầu nguyện quốc thái dân an, thế giới hòa bình.
(2) Ngày rằm tháng 4 năm Ất Tỵ (12/5/2025):
- Đúng 4 giờ sáng, tất cả các tự viện, tịnh xá, tịnh thất, niệm Phật đường trong cả nước cử 3 hồi chuông trống Bát-nhã rước lễ Đản sanh.
- Cử hành Đại lễ Phật đản:
- Niệm Phật cầu gia bị.
- Cử Quốc ca, Đạo ca.
- Tuyên bố lý do, chương trình Đại lễ, giới thiệu đại biểu tham dự.
- Tuyên đọc Thông điệp Vesak 2025 của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc.
- Tuyên đọc Thông điệp Phật đản Phật lịch 2569 của Đức Pháp chủ GHPGVN.
- Diễn văn Đại lễ Phật đản Phật lịch Phật lịch 2569 của Trưởng lão Hòa thượng Chủ tịch Hội đồng Trị sự GHPGVN.
- Phát biểu của đại diện cơ quan chức năng tỉnh, thành (nếu có).
- Cử hành nghi thức cúng dường Đại lễ Phật đản:
- Cử 3 hồi chuông trống Bát nhã rước Lễ Đản sanh;
- Niệm hương;
- Toàn thể đạo tràng nhập Từ bi quán;
- Dâng hoa cúng dường Phật đản;
- Nghi thức tụng kinh Kính mừng Phật đản;
- Nghi thức Tắm Phật;
- Hồi hướng;
- Thả chim bồ câu hoặc bong bóng cầu quốc thái dân an, hòa bình nhân loại.
- Cảm tạ của Ban Tổ chức.
(3) Chương trình thuyết giảng, diễu hành xe hoa, sự kiện văn hóa:
Tại các cơ sở tự viện có thể tổ chức thuyết giảng, các chương trình văn hóa, nghệ thuật, triển lãm chào mừng Đại lễ Phật đản (nếu có điều kiện).
4. Lưu ý quan trọng khi cúng bái dịp lễ Phật đản
Trong không khí trang nghiêm và hân hoan của mùa Phật đản, nhiều Phật tử và người dân Việt Nam có những thắc mắc về các nghi thức cúng bái để thể hiện lòng thành kính đúng đắn. Dưới đây là giải đáp cho một số câu hỏi phổ biến:
- Có nên thắp hương trong Lễ Phật đản không?
Thắp hương là một phần không thể thiếu trong các nghi lễ thờ cúng, cả trong Phật giáo lẫn tín ngưỡng dân gian của người Việt. Tuy nhiên, điều cốt lõi và quan trọng nhất khi thắp hương không nằm ở số lượng nén hương được dâng lên hay mùi hương trầm lan tỏa khắp không gian. Ý nghĩa sâu sắc của việc thắp hương chính là ở tấm lòng thành kính, sự chuyên chú và tâm niệm của người hành lễ hướng về Đức Phật.
Trong dịp Lễ Phật đản thiêng liêng, việc thắp một nén hương duy nhất đã đủ để biểu trưng cho sự dâng hiến trọn vẹn tấm lòng kính ngưỡng lên Đức Thế Tôn. Nén hương ấy còn là lời nguyện noi theo con đường đạo hạnh mà Ngài đã chỉ dạy, với mong muốn chuyển hóa những phiền não, tạp nhiễm trong tâm hồn để hướng đến sự giác ngộ.
Khi thắp hương, chúng ta nên lưu ý không cần đốt quá nhiều hương cùng lúc. Đồng thời, cần tránh sử dụng các loại hương hóa chất có tẩm cuốn tàn hoặc mùi thơm nồng gắt, bởi chúng có thể gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của bản thân và những người xung quanh, cũng như góp phần gây ô nhiễm môi trường không khí. Lòng thành chân thật mới là điều quý giá nhất dâng lên Tam Bảo.
- Lễ Phật đản có nên đốt vàng mã không?
Đốt tiền giấy vàng mã là một tập tục có nguồn gốc từ tín ngưỡng dân gian, chủ yếu nhằm mục đích thể hiện sự hiếu thảo và "gửi" của cải, vật phẩm cho ông bà tổ tiên hoặc người thân đã khuất ở thế giới bên kia.
Tuy nhiên, theo quan điểm của đạo Phật, việc đốt vàng mã không phải là một nghi thức được khuyến khích hay có ý nghĩa trong việc tu tập, giải thoát. Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã nhiều lần đưa ra khuyến cáo Phật tử không nên thực hành việc đốt tiền giấy vàng mã trong các dịp lễ lạt, bao gồm cả Lễ Phật đản.
Việc đốt vàng mã không chỉ đi ngược lại tinh thần từ bi, trí tuệ và sự giản dị, thanh tịnh của đạo Phật mà còn tiềm ẩn nhiều hệ lụy tiêu cực.
- Thứ nhất, việc đốt lượng lớn giấy tiền có thể gia tăng nguy cơ gây ra hỏa hoạn, cháy nổ, đặc biệt là ở những nơi đông người hoặc không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy.
- Thứ hai, đây là một hành vi gây lãng phí tài sản, tiền bạc một cách không cần thiết.
- Thứ ba, giấy tiền vàng mã thường được sản xuất với nhiều phẩm màu, hóa chất và chất liệu dễ cháy, khi đốt sẽ tạo ra khói bụi và các chất độc hại, gây ô nhiễm môi trường không khí nghiêm trọng và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.
Đức Phật đã dạy rằng tất cả chúng sinh luân hồi trong sinh tử đều phải chịu sự chi phối của quy luật nhân quả và nghiệp báo do chính mình tạo ra. Việc đốt vàng mã hay các hành vi tương tự không thể giúp chúng sinh đã khuất giải thoát khỏi khổ đau hay thay đổi được nghiệp lực mà họ đã gieo.
Con đường đúng đắn và ý nghĩa nhất để trợ duyên cho người đã mất, cũng như tích lũy công đức cho bản thân, là thông qua việc tu tâm dưỡng tính, tích cực làm các việc thiện, thực hành bố thí, giữ giới, tụng kinh, niệm Phật và hồi hướng công đức viên mãn đó đến cho họ.
Đặc biệt, trong ngày Lễ Phật đản - ngày kỷ niệm đấng Giác ngộ ra đời vì lợi ích chúng sinh, việc đốt vàng mã càng trở nên không phù hợp. Nó làm mất đi không khí trang nghiêm, thanh tịnh của ngày lễ và thể hiện sự chưa hiểu đúng về giáo lý Phật Đà.
Do đó, nếu gia đình có ban thờ Phật tại gia, việc dâng cúng nên tuân theo sự khuyến khích của đạo Phật, tức là chỉ dùng các lễ vật thanh tịnh như hoa tươi, trái cây, nước sạch, trà. Nếu gia đình có ban thờ gia tiên riêng, việc cúng tiền giấy vàng mã có thể được thực hiện theo tín ngưỡng dân gian nhưng không nên lạm dụng.
Tuy nhiên, nếu muốn hồi hướng công đức theo tinh thần Phật giáo để trợ duyên cho gia tiên thì phương pháp tốt nhất vẫn là tu tập, làm thiện và hồi hướng, không cần thiết phải đốt vàng mã.
- Có nên cúng rượu trong lễ Phật đản không?
Trong hệ thống giới luật căn bản của đạo Phật, có ngũ giới mà người Phật tử tại gia cần phải thọ trì, trong đó giới thứ năm là "không uống rượu và các chất gây say, làm cho tâm trí mê loạn".
Rượu và các chất kích thích được xem là nguyên nhân dễ khiến con người mất đi khả năng kiểm soát hành vi, làm suy giảm trí tuệ minh mẫn, và dễ dàng dẫn đến việc phạm phải các lỗi lầm, thậm chí là những giới trọng khác.
Vì lẽ đó, việc dâng rượu lên cúng Phật là điều hoàn toàn không phù hợp và đi ngược lại với giáo lý, giới luật của đạo Phật. Bản thân Đức Phật khi còn tại thế không dùng rượu, và hàng đệ tử xuất gia (Tăng Ni) cũng nghiêm cấm việc uống rượu.
Việc đặt rượu trong các mâm lễ cúng Phật tại gia chỉ là sự ảnh hưởng từ các tập tục cúng bái dân gian truyền thống, không có trong nghi thức chuẩn mực của Phật giáo.
Để bày tỏ lòng thành kính đối với Đức Phật, chúng ta nên lựa chọn những lễ vật thể hiện sự thanh tịnh, nhẹ nhàng và có ý nghĩa biểu trưng cho sự giác ngộ, giải thoát.
Các lễ vật phù hợp nhất bao gồm nước sạch, trà thơm, hoa tươi và trái cây chín mọng. Nước sạch tượng trưng cho sự thanh tịnh, trà tượng trưng cho sự tỉnh thức, hoa tượng trưng cho luật vô thường (nở rồi tàn), còn trái cây tượng trưng cho quả báo (gieo nhân tốt gặt quả lành).
Như vậy, không chỉ trong Lễ Phật đản mà vào bất kỳ lúc nào thờ cúng Đức Phật, chúng ta tuyệt đối không nên dùng rượu làm lễ vật. Nếu gia đình có ban thờ gia tiên riêng, có thể đặt rượu ở ban thờ gia tiên theo tập tục truyền thống (tùy quan niệm mỗi gia đình), nhưng không bao giờ được đặt rượu trên ban thờ Phật.
Tinh thần hồi hướng công đức theo Phật giáo cũng không cần thiết phải cúng dường rượu cho gia tiên. Sự hiểu biết đúng đắn về các nghi thức sẽ giúp việc thực hành tín ngưỡng của chúng ta trở nên ý nghĩa và phù hợp hơn với tinh thần từ bi, trí tuệ của đạo Phật.
5. Phật tử nên làm gì trong mùa Phật đản?
 |
Mùa Phật đản không chỉ là dịp để đi Chùa và tham gia các nghi lễ. Quan trọng hơn, đây là thời điểm vàng để mỗi người con Phật (và cả những người đang tìm hiểu về đạo) thực sự "sống" với tinh thần Phật đản, biến những lời dạy cao siêu thành hành động cụ thể trong đời sống hàng ngày.
Vậy, Phật tử nên làm gì trong mùa Phật đản 2025 này?
- Quay về nương tựa Tam Bảo: Hãy dành thời gian đến Chùa (nếu có thể) để đảnh lễ chư Phật, chư Bồ Tát, chư Thánh Hiền Tăng, và nương tựa vào sự dẫn dắt của chư Tôn đức Tăng Ni. Nếu không thể đến Chùa, hãy lập bàn thờ tại nhà, thắp nén hương thơm và hướng lòng về Tam Bảo.
- Thực hành Lục Hòa: Hòa hợp là một trong những giá trị cốt lõi của đạo Phật. Trong mùa Phật đản, hãy cố gắng thực hành Lục Hòa trong gia đình và cộng đồng: thân hòa đồng trú (chung sống hòa thuận), khẩu hòa vô tranh (lời nói hòa nhã, không tranh cãi), ý hòa đồng duyệt (ý nghĩ hòa hợp, cùng chung chí hướng), giới hòa đồng tu (cùng giữ gìn giới luật), kiến hòa đồng giải (cùng trao đổi kiến thức để hiểu biết lẫn nhau), lợi hòa đồng quân (chia sẻ lợi ích đồng đều).
- Thực hành chánh niệm và thiền định: Hãy dành thời gian mỗi ngày để ngồi yên tĩnh, quan sát hơi thở, quan sát thân và tâm. Chánh niệm giúp bạn sống trọn vẹn trong giây phút hiện tại, giảm bớt lo âu về quá khứ và tương lai. Thiền định giúp tâm an định, sáng suốt, và mở ra cánh cửa trí tuệ. Dù chỉ 5-10 phút mỗi ngày cũng mang lại sự khác biệt lớn.
- Đọc và nghiên ngẫm lời Phật dạy: Hãy tìm đọc các bài kinh, sách Phật giáo uy tín để hiểu sâu hơn về cuộc đời Đức Phật và giáo lý của Ngài. Đừng chỉ đọc lướt qua, hãy dành thời gian nghiền ngẫm, suy tư xem lời dạy ấy có ý nghĩa gì với cuộc sống của bạn và làm thế nào để ứng dụng chúng.
- Thực hành lòng từ bi và hỷ xả: Đây là trọng tâm của mùa Phật đản. Hãy chủ động làm những việc thể hiện lòng từ bi: nói lời ái ngữ, giúp đỡ người khác (dù việc nhỏ), chia sẻ với những người khó khăn, tha thứ cho những lỗi lầm của người khác và của chính mình. Hãy học cách tùy hỷ (vui theo) trước thành công và hạnh phúc của người khác, giảm bớt sự đố kỵ, ganh ghét.
- Làm công quả và từ thiện: Dù bận rộn đến đâu, hãy cố gắng dành chút thời gian và công sức để đóng góp cho cộng đồng. Có thể là tham gia dọn dẹp tại Chùa, giúp đỡ các hoạt động của đạo tràng, hoặc đơn giản là quyên góp, giúp đỡ những người kém may mắn hơn mình. Mỗi hành động thiện nguyện đều là gieo những hạt giống tốt lành.
- Ăn chay (nếu có thể): Ăn chay trong mùa Phật đản là một cách thể hiện lòng từ bi đối với muôn loài và thanh lọc cơ thể. Dù chỉ ăn chay một vài ngày trong tuần lễ cũng rất đáng quý.
- Hạn chế sát sinh và làm hại: Trong mùa Phật đản, hãy đặc biệt chú ý giữ giới, hạn chế tối đa việc sát sinh (ngay cả những loài vật nhỏ), tránh nói dối, nói lời đâm thọc, nói lời ác ý, nói lời phù phiếm. Sống có giới hạnh là nền tảng quan trọng của sự tu tập.
- Kết nối với đạo tràng và đồng tu: Mùa Phật đản là dịp để bạn kết nối sâu sắc hơn với những người bạn đồng tu, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm tu tập, động viên và hỗ trợ lẫn nhau trên con đường tìm về giác ngộ.
Mùa Phật đản 2025 là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng con đường giác ngộ không nằm ở đâu xa xôi, mà nằm ngay trong chính cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Mỗi hành động nhỏ, mỗi suy nghĩ thiện lành đều là cách chúng ta đón mừng Đức Phật và tri ân công ơn của Ngài.
Dịp Phật đản không chỉ là những ngày lễ hội rộn ràng, mà là cơ hội để mỗi chúng ta gieo trồng thêm những hạt giống thiện lành vào khu vườn tâm hồn mình. Hãy dành thời gian cho bản thân, cho gia đình, cho những người xung quanh. Hãy sống chậm lại, thực hành chánh niệm, và lan tỏa năng lượng yêu thương, bình an đến mọi người.
Nguyện cầu cho tất cả quý vị độc giả cùng gia đình có một mùa Phật đản 2025 thật nhiều an lạc, hạnh phúc và chuyển hóa. Ánh sáng trí tuệ của Đức Phật nguyện soi rọi mọi nẻo đường, dẫn lối chúng ta đến bến bờ giải thoát.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật!
