Đức Phật dạy về vai trò của bố mẹ với con cái: Ghi nhớ 5 điều này để tránh lạc lối

Chúng ta thường nhấn mạnh việc con cái phải hiếu thuận với bố mẹ mình nhưng ít ai nói chi tiết tới vai trò của bố mẹ đối với các con. Mọi người chỉ xem việc bố mẹ chăm con là chuyện đương nhiên, nhưng việc họ không quản gian lao khó nhọc, nuôi nấng những sinh linh nhỏ nên người cũng tạo ra công đức không hề nhỏ.

Những bậc cha mẹ có tình thương con cái, nuôi chúng lớn khôn và tạo điều kiện tốt cho chúng vào đời được Đức Phật ví như Phạm Thiên đáng được cúng dường.

Cha mẹ có những bộn phận cụ thể đối với con cái được ghi lại trong kinh Giáo thọ Thi-ca-la-việt bao gồm: ngăn chặn con làm điều ác, khuyến khích con làm điều thiện, dạy con nghề nghiệp, cưới vợ gả chồng xứng đáng cho con, đúng thời trao của thừa tự cho con.
 

 

Đức Phật dạy về vai trò của bố mẹ đối với con cái, điều trước tiên đó là ngăn chặn con làm điều ác trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Không ai mong muốn con làm điều ác để rồi phải gánh chịu những hậu quả đáng tiếc nhưng vấn đề đặt ra là cha mẹ giáo dục con cái như thế nào để làm trọn bổn phận của mình?

 

Hầu hết các ông bố, bà mẹ tập trung dạy con biết chữ, học hành, chăm sóc bữa ăn hàng ngày và cung cấp cho con cuộc sống no đủ nhất có thể nhưng lại quên để tâm tới vấn đề tâm lý, xem nhẹ việc rèn luyện đạo đức của con trẻ.

Chính những ảnh hưởng về tâm lý, thiếu sót về đạo đức này mới là nguyên nhân của những quả ác con làm sai này. Vì thế, không chỉ nhờ dựa mỗi việc nhà trường giáo dục mà ngay cả trong gia đình cũng phải dạy con cái các phép tắc lễ nghi hàng ngày như thưa, chào, xin lỗi...

Quan trọng hơn đó là tránh xa bạn xấu, nên gần bạn lành, nói lời lịch sự, không nói lời thô tục..., tránh gây gổ người khác, có tình thương người và động vật…

Bất cứ thời kỳ nào, dù là đời sống hiện đại, các bậc cha mẹ không chỉ chăm lo về đời sống vật chất cho con cái mà còn và quan trọng hơn hết là tập trung phát triển đời sống đạo đức và trí tuệ của chúng. 

 

Những cha mẹ có tình thương con đều áp dụng dạy con làm việc thiện, giúp ích cho đời. Một trong các yếu tố tạo nên hiệu quả của cách giáo dục này là tấm gương từ cha mẹ.

Bố mẹ trở thành những tấm gương tốt đẹp cho con học tập và làm theo bằng cách tự điều chỉnh bản thân. Theo đó, ành động và ý nghĩ xuất phát từ lòng từ bi, bác ái và trí tuệ.

Đức Phật khuyến khích cha mẹ ươm trồng những tư tưởng và hành động đẹp đẽ này với các con. Với sự tận tâm dạy bảo của cha mẹ, con cái sẽ có thể có được những đức tính tốt đẹp. 

Thay vì cố gắng áp đặt để con trở thành ông này, bà nọ như mong muốn của bố mẹ thì nên hiểu và định hướng cho trẻ sống thiện. Nếu không khủng hoảng trong mối quan hệ cha mẹ - con cái là sẽ là hậu quả tất yếu từ những áp lực vô hình đang đè nặng lên vai cha mẹ, con cái.
 

Người ta cho rằng sinh con ra phải có trách nhiệm với nó cũng không có gì là sai. Với vai trò là một người bố, người mẹ thì dù có khó khăn cũng nên cố gắng cho con cuộc sống không quá thiếu thốn, tạo điều kiện cho con học hành để sau này con có được công việc nuôi sống bản thân.

Gửi con cái đi học ở các trường, theo dõi, và lo giúp đỡ chi phí học hành, là một số cách cha mẹ làm để chuẩn bị cho con cái có một nghề nghiệp. Cha mẹ phải cam kết cho con cái được ăn học đến nơi đến chốn, ít nhất là hoàn thành chương trình trung học phổ thông.

Chính khi có được công việc rồi thì con chăm chỉ hơn, tập trung vào việc cải thiện cuộc sống mới mong tránh xa việc ác, không còn nhàn cư vi bất thiện.

Công việc như thế nào không quan trọng bằng việc đó đã giúp ích cho xã hội này như thế nào.

Không chỉ lo cho con có được công việc đảm bảo cuộc sống mà việc cưới vợ, gả chồng cũng rất quan trọng với cuộc đời của con. Trước đây bố mẹ đặt đâu con ngồi đó, thế nhưng thời thế đã thay đổi, con cái cũng có quyền chọn hạnh phúc cho cuộc đời mình.

Con cái trẻ người non dạ, ít kinh nghiệm, thế nên sự hướng dẫn của cha mẹ có thể giúp những người trẻ tuổi chọn lựa bạn đời một cách khôn ngoan, do đó giảm bớt những xung đột trong mối quan hệ vợ chồng, hôn nhân bền vững hơn.

Cha mẹ nên khuyên nhủ các con chọn người vợ hoặc người chồng phải đẹp về đạo đức sống, nhân cách sống, phẩm hạnh thiện lành; chứ không nên chỉ chăm chăm vào vẻ đẹp ngoại hình. 

Tuy nhiên, không nên vì cố gắng thể hiện vai trò của mình mà can thiệp quá sâu đời sống tình cảm của con. Thực tế là bố mẹ có thể góp ý, khuyên can hay vun vén, còn quyết định cuối cùng vẫn là của con. Dù con sai hay đúng cũng đừng vì thế mà quên việc ủng hộ cho con có được cuộc sống hạnh phúc bên chồng/vợ con cái của mình.

1.5 Đúng thời trao của thừa tự cho con

 

Đức Phật dạy cha mẹ đúng thời trao của thừa tự cho con có thể tạm hiểu là nên chuyển giao một phần tài sản gia đình cho con cái ở một thời điểm thích hợp, giúp đỡ con cái đỡ vất vả hơn trong đường đời. 

Theo ngôn ngữ hiện đại, điều này được hiểu là cha mẹ đúng thời trao di chúc cho con. Tuy nhiên, chỉ áp dụng với các bậc cha mẹ có tài sản, còn những người không có tài sản thì không thể áp dụng được. Hơn nữa, cũng không phải cha mẹ giao hết tất cả tài sản gia đình cho con cái họ, để trở thành người vô gia cư vào lúc cuối đời, tự đẩy mình vào thế khó.

Thay vào đó, Đức Phật khuyên họ nhớ rằng cả một đời bố mẹ vất vả làm ăn đã biết việc kiếm tiền khó khăn đến thế nào, vì thế của thừa tự khi bố mẹ lìa đời sẽ phần nào hỗ trợ cho cuộc sống của con.

Thực tế là hiện nay không nhiều bậc cha mẹ nghĩ tới việc trao di chúc trong khi đó là việc rất quan trọng, nên làm từ khi họ còn sống. Nội dung di chúc như thế nào cha mẹ có toàn quyền quyết định khi còn minh mẫn. 

Mọi người ngại bàn về vấn đề nhạy cảm này và hậu quả là con cái tranh giành của cải khi không có di chúc rõ ràng, nghĩa là chưa thực hiện trọn vẹn bổn phận cha mẹ đối với con cái theo Phật giáo. 

 

 

Đáp lại công ơn sinh thành và nuôi dưỡng của cha mẹ, các người con phải thể hiện lòng hiếu thảo hay thực hành đạo hiếu. 
 

Theo lời phật dạy về báo hiếu cha mẹ, trong kinh Tăng nhất A-hàm có ghi: “Cha mẹ ân nặng, bồng bế, nuôi dưỡng, làm cho người con khôn lớn nên người…". Có thể nói công ơn cha mẹ thật sự là bao la vô bờ bến.

Bố mẹ thường đưa ra những quan niệm, góc nhìn của mình, dù đúng hay sai thì con cái cũng phải biết lắng nghe trước đã, không nên vội vàng gạt bỏ đi ngay vì cho rằng cách biệt của sự khác thế hệ.

Ngoài ra, trách nhiệm của con đối với cha mẹ cũng tùy theo hoàn cảnh và điều kiện cho phép, đó không phải là khái niệm ép buộc mà là một ý thức cao độ, ý thức làm người có đạo lý.

2.2 Phụng dưỡng cha mẹ khi cha mẹ già yếu

2.3 Giữ gìn thanh danh và truyền thống gia đình

Mỗi người đều có tổ tông, nguồn gốc, vì thế cần biết giữ gìn nét đẹp truyền thống gia đình, làm cho nó trở nên tốt đẹp hơn.

Giữ gìn thanh danh và truyền thống không chỉ tốt cho bản thân mà còn tốt cho những thế hệ tương lai sau này. Điều đó còn quan trọng hơn cả vàng bạc, của cải vì giá trị truyền thống sẽ mang lại sự tự tôn, sức mạnh từ sâu bên trong mỗi người.
 

Đức Phật nhắc nhở các con cần phải biết bảo quản tài sản của cha mẹ để lại vì đó là công sức cả cuộc đời của họ phải ngược xuôi vừa kiếm sống vừa tích góp, con cái cần biết trân trọng.

Nếu mà giỏi hơn nữa thì có thể làm tăng thêm của cải, vật chất mà bố mẹ đã để lại, nếu không tối thiểu cũng phải bằng khi xưa. Hay nói cách khác người con phải lấy sự báo đền cha mẹ bằng cách chăm sóc, duy trì hoặc gia tăng, tiếp nối, phát triển cần thiết với những gì mình đã được thừa hưởng từ người đi trước.
 

Khi họ qua đời, các con phải đứng ra lo tang lễ cho bố mẹ chu đáo đúng theo nguyện vọng của họ. Việc này giúp vong linh an tâm và dễ siêu thoát hơn.