Theo lời Phật dạy, con người sống ở trên đời không thể tự sinh, tự dưỡng, tự trưởng, nên tất phải nhờ cậy đến người khác, từ đó sinh ra 4 ân đức lớn mà con người phải báo.
 |
Ở trong trời đất, cha mẹ là người sinh, dưỡng, dục chúng ta, “Đại thừa bản sinh tâm địa kinh” có viết: "Từ phụ bi mẫu dài dưỡng ân, hết thảy nam nữ giai yên vui; từ phụ ân cao như núi vương, bi mẫu ân thâm như biển rộng”.
Công lao của cha của mẹ cao như núi, rộng như bể, là ân đức lớn mà con người phải báo đáp. Đạo hiếu theo Phật giáo biểu hiện ở 3 điều:
- Phụng dưỡng cha mẹ, dâng đồ ăn ngon, là tiểu hiếu.
- Công thành danh toại, làm rạng rỡ tổ tông, để cha mẹ vui lòng, là trung hiếu.
- Dẫn đường cha mẹ rời xa phiền não, thoát khỏi sinh tử, tu thành đắc đạo, là đại hiếu.
2. Ân đức của chúng sinh
Chúng sinh là hết thảy những người có mối quan hệ hàng ngày với chúng ta, là người nông dân trồng ra cây lúa cho ta có gạo ăn, là người công nhân sản xuất ra sản phẩm cho ta tiêu dùng, là người làm dịch vụ để ta được hưởng tiện nghi, là người cho ta chút cơm ăn khi lỡ độ đường, người giúp ta trong cơn hoạn nạn, người chia sẻ với ta khi có niềm vui,…
Tất cả đều có ý nghĩa với cuộc sống của ta, giúp ta sinh tồn và trưởng thành, nên cần ghi nhớ. Để đáp lại, hãy mang tâm từ bi mà đối xử với chúng sinh, gieo thêm nghiệp lành là báo ân lớn nhất.
3. Ân đức của quốc gia
Quốc gia không chỉ đảm bảo sinh mệnh, tài sản cho ta mà còn là nơi ta sinh ra và lớn lên, là nơi gắn kết cộng đồng, tạo thành tình cảm thân thiết và có sức lan tỏa. Vì thế, báo ân quốc gia là trọng trách của mỗi cá nhân.
Phật dạy 7 điều báo ân quốc gia:
- Tôn trọng pháp trị, tuân theo đúng pháp luật.
- Trọng đãi người tài, để phát triển quốc gia.
- Quan tâm tới người yếu thế, để toàn dân bình đẳng.
- Điều hành bằng thiện tâm, chú trọng điều thiện với dân.
- Coi trọng phát triển kinh tế để cải thiện đời sống.
- Ngoại giao ôn hòa, lấy hòa bình là nền tảng trọng yếu.
- Thi hành dân chủ chính trị, thi hành dân chủ pháp trị đến quyết định toàn dân đích ích lợi.
Chúng ta dựa vào quốc gia mà sinh tồn, cho nên hưng vong của quốc gia cũng liên quan tới hưng vọng của bản thân và gia đình.
Chúng ta dựa vào quốc gia mà sinh tồn, cho nên hưng vong của quốc gia cũng liên quan tới hưng vọng của bản thân và gia đình.
4. Ân đức của tam bảo
Tam bảo cứu vớt chúng sinh, đưa đường chỉ lối cho con người đi về với Phật pháp. Tam bảo công đức vô lượng khôn cùng, như kinh Phật nói: "Tam bảo ân người, danh không tư nghị. Lợi nhạc chúng sinh, không có nghỉ ngơi”.
Để báo đáp ân đức tam bảo, cần làm 3 việc
- Cung cấp nuôi dưỡng Phật, dâng lễ cúng dường, xây dựng chùa chiền, học Phật, tín Phật.
- Cung cấp nuôi dưỡng pháp, học và truyền bá pháp của Phật, để chúng sinh cùng biết.
- Cung cấp nuôi dưỡng tăng, cúng dường, tặng đồ, tôn trọng tăng.
Không có 4 ân đức trên thì con người không thể tồn tại. Nên đối với cha mẹ, chúng sinh, quốc gia, tam bảo, phải ghi khắc tâm can, suốt đời báo đáp.
