Nguồn gốc và ý nghĩa chiếc bánh Trung Thu truyền thống - điều không phải ai cũng biết

 

Cứ mỗi độ Thu về, lòng người lại thêm phần náo nức, bởi Tết Trung Thu – Tết Đoàn viên sắp tới gần. Đây là dịp để các thành viên trong gia đình cùng ngồi bên nhau, tận hưởng tiết trời Thu sang mát mẻ, bên chén trà thơm thưởng thức chiếc bánh Trung Thu. 

 

Đã thành lệ, cứ tới dịp này, người người nhà nhà lại mua hay tự làm những chiếc bánh Trung Thu nhỏ nhỏ xinh xinh. Tết Trung Thu mà thiếu bánh Trung Thu thì như thiếu mất nửa hồn vậy. Bánh Trung Thu trở thành một thứ quà không thể thiếu trong nhà mỗi dịp này, đây cũng là nét đẹp phong tục truyền thống trong Tết Trung Thu đất Việt.

 

Là thứ quà quen thuộc đến vậy, nhưng có lẽ hiếm người hiểu rõ về nguồn gốc và ý nghĩa của chiếc bánh này. Trung Thu sắp tới, hãy cùng Lịch ngày tốt đi tìm về nguồn cội nơi chiếc bánh Trung Thu ra đời và những nghĩa tình sâu sắc ẩn chứa trong chiếc bánh nhé.

 

 

Tương truyền, vào cuối thời Nguyên của Trung Quốc, giữa lúc trăm dân thống khổ dưới ách thống trị bạo tàn của vua chúa thì có hai vị lãnh tụ của phong trào nông dân khởi nghĩa là Chu Nguyên Chương và Lưu Bá Ôn. Hai người tài trí song toàn, đã tổ chức cho dân chúng vùng lên, chống lại bè lũ thống trị tàn bạo kia. 

 

Tuy nhiên, việc truyền tin tức, mệnh lệnh khởi nghĩa phải được tiến hành hết sức bí mật, bởi chỉ cần một chút sơ sảy, để vua quan biết được thì hậu quả khỏi nói cũng biết tàn khốc đến mức nào.

Người dân lao động giàu tính sáng tạo, khéo léo nặn những chiếc bánh hình tròn, bên trong có những tờ giấy ghi rõ thời gian khởi nghĩa. Dân gian truyền lại, thời điểm được chọn chính là vào đêm rằm tháng 8 âm lịch, khi mà ánh trăng sáng rõ nhất trên bầu trời. 

 

Những chiếc bánh được truyền đi khắp nơi, mang theo thông tin về cuộc khởi nghĩa đến mọi ngôi làng dù xa xôi đến đâu, là phương tiện truyền tin vừa an toàn vừa hiệu quả.

Nhờ những chiếc bánh nhỏ xinh đó mà thông tin về cuộc khởi nghĩa đến đúng nơi cần đến, không bị rò rỉ ra ngoài, góp phần vào chiến thắng rực rỡ của cuộc khởi nghĩa nông dân thời bấy giờ.

 

Cũng từ đó về sau, người dân Trung Quốc lấy việc làm bánh Trung Thu vào ngày Rằm tháng 8 là dịp kỉ niệm sự kiện đó. Lâu dần, chiếc bánh Trung Thu trở thành thứ đồ không thể thiếu vào ngày Tết cổ truyền này.

 

 

Bánh Trung Thu có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc, qua sự giao thoa văn hóa, nó được truyền bá đến Việt Nam. Rằm tháng 8 – Tết Trung Thu sắp đến, có lẽ mọi người chẳng ai quên mua những chiếc bánh Trung Thu về nhà, trước là để dâng lên cúng bàn thờ tiên tổ, sau là cả nhà cùng nhau thưởng thức, đón đêm trăng Rằm. Ngày này cũng được coi là ngày lễ truyền thống lớn trong văn hóa Việt.

 

Bánh Trung Thu cũng được mọi người đem tặng, biếu nhau dịp này, với ý muốn cầu chúc cho đối phương được mọi điều tốt lành, cuộc sống tròn đầy viên mãn. Chiếc bánh tuy nhỏ nhưng là món ăn, món quà có giá trị tinh thần không thể thiếu trong ngày Tết Trung Thu.

 

Người Việt Nam trong ngày này có bánh Trung Thu được chia làm hai loại: bánh dẻo và bánh nướng. Bánh dẻo có màu trắng tinh khôi bởi bột nếp trắng nhồi với đường và nước hoa bưởi thơm lừng, nhân à hạt sen và đậu xanh nghiền, mang đậm phong vị của đất nước Việt Nam – đất nước nông nghiệp truyền thống. 

 

Bánh nướng có đôi chút khác khi vỏ bánh làm bằng bột mì dậy men, trộn cùng trứng gà và chút rượu trắng. Nhân là đậu xanh hay khoai môn, hạt sen sên đường, bọc lấy lòng đỏ trứng muối. Xưa các cụ chỉ làm bánh nhân thập cẩm với đủ loại nhân như dăm bông, thịt lợn, dừa, hạt dưa, bí đao… Ngày nay thì lựa chọn phong phú hơn nhiều, ai cũng có thể chọn cho mình loại nhân bánh ưa thích. 

 

Bánh Trung Thu có hình tròn, là biểu tượng của sự tròn đầy, viên mãn, cũng thể hiện hình dáng của vầng trăng trong đêm Rằm tháng 8. Bánh có vỏ bao bọc lấy phần nhân, như tình cảm gia đình gắn bó khăng khít, đùm bọc nhau qua mọi khó khăn trong cuộc sống, mang đậm nét “đoàn viên gia đình”.

 

Những đứa con xa quê, dù có đi đâu về đâu nhưng Tết Trung Thu đến cũng không nguôi nỗi nhớ nhà. Ai nấy đều cố gắng sắp xếp công việc để có thể về đoàn tụ cùng người thân, gia đình, trao nhau những hộp bánh ngọt ngào mang hương vị quê hương, cầu chúc cho cuộc sống hạnh phúc và chan chứa tình yêu.

 
Thiên Thiên