Tại sao KIÊNG xới cơm 1 lần? Có phải đây là ĐIỀM GỞ mang xui xẻo tới nếu phạm điều cấm kỵ?

Trong văn hóa người Việt từ xưa tới nay, bữa ăn không chỉ là nơi nuôi dưỡng thể chất mà còn là không gian thể hiện sự kết nối, tôn trọng giữa các thành viên trong gia đình. Một trong những luật lệ bất thành văn phổ biến nhất được truyền lại bao đời nay là quy tắc kiêng xới cơm 1 lần. Điều này có thể được lý giải dưới đây.

 

 

Người xưa quan niệm rằng: “Một lần cơm cúng, hai lần cơm ăn”. 

 

Theo quan niệm truyền thống, xới cơm một lần chính là cách thức dành riêng để chuẩn bị bát cơm dâng lên người đã khuất. 

 

Cụ thể, trong các nghi thức tang lễ hoặc giỗ chạp, người ta thường xúc một muỗng cơm đầy tràn, trên đó sẽ cắm thẳng một đôi đũa và đôi khi kèm theo một quả trứng luộc, sau đó đặt trang trọng trước di ảnh người quá cố.

 

Chính vì sự trùng khớp về hình thức này, việc xới cơm một lần trong bữa ăn thường ngày sẽ ngay lập tức gợi lên hình ảnh bát cơm cúng.

 

Vì thế, việc xới cơm 1 lần đưa cho người sống, người đang khỏe mạnh là điều không lành, ngụ ý về vận rủi, sự suy giảm sức khỏe, bệnh tật triền miên và khả năng cuộc sống sẽ gặp phải nhiều điều trắc trở, lận đận, cần kiêng kỵ.

 

Ngoài ra, nhiều người cho xới cớm chỉ lấy đúng một muôi cơm to và đắp thật đầy vào bát để không phải lấy cơm nhiều lần. Tuy nhiên, đây cũng là một điều kiêng kỵ. Bát cơm cúng thường được xới đầy có ngọn nên khi xới cơm hàng ngày, chúng ta chỉ nên để cơm dưới miệng bát, không nên vun đầy, đắp quá nhiều cơm.

 

Với người trẻ tuổi, đa phần không chú ý đến tiểu tiết này trong bữa cơm nhưng người lớn tuổi có thể để ý và cảm thấy chạnh lòng. Để giữ hòa khí trong mỗi bữa ăn, các bạn trẻ cũng nên lưu tâm vấn đề này nhé.

 

 

Bên cạnh việc kiêng xới cơm 1 lần, khi ngồi vào bàn ăn, người Việt có những quy tắc mâm cơm dưới đây để tránh những điều xui xẻo.

 

 

Hành động cắm đũa vào bát, dù là thẳng đứng hay cắm nghiêng gợi nhớ đến hình ảnh của bát cơm dùng trong lễ cúng, cụ thể là cúng giỗ hoặc cúng cơm cho người khuất. Việc này bị coi là xúc phạm thần linh, tổ tiên hoặc vô tình gọi mời những điều không may mắn, điềm gở.

 

Quan niệm người xưa cho rằng chỉ có ăn mày mới lấy đũa gõ vào bát để thu hút sự chú ý của người đi đường. Âm thanh phát ra gợi nhớ đến sự nghèo đói, thiếu thốn cùng cực, hết sức kiêng kỵ.

 

Ngoài ra, có một số quan niệm cho rằng ở trong quán ăn, khi khách gõ bát cho thấy việc phục vụ quá chậm. Vì thế, gõ bát đũa trong nhà được coi là việc không lịch sự, tỏ ý hờn trách chủ nhà tiếp đón không chu đáo.

 
Xem thêm: Phong thủy dùng đũa trong bữa cơm hàng ngày
 

 

Khi được người khác gắp thức ăn mời, chuẩn mực là bạn phải đưa bát ra để đón nhận thức ăn, tuyệt đối không được dùng đôi đũa của mình để gắp và nhận trực tiếp từ đôi đũa của người đối diện. Hành động gắp và trao thức ăn từ đôi đũa này sang đôi đũa khác được gọi là nối đũa. 

 

Tập tục này bị nghiêm cấm vì nó làm người ta liên tưởng đến động tác gắp tro cốt của người đã khuất sau khi hỏa táng. Đây là một điều đại bất kính và là điềm gở lớn trong sinh hoạt đời thường.

 

 

Theo quan niệm của người xưa, bàn tay phải chạm hoặc nâng bát cơm lên trong khi ăn. Bởi người ta cho rằng thức ăn cần phải theo đến miệng, không để miệng phải chạy theo đồ ăn. 

 

Ăn cơm mà không bưng bát cho thấy người đó có thể gặp nhiều khó khăn về tiền tài. Khi ăn cơm nhất định phải bê bát lên và đưa đồ ăn vào miệng chứ không thể cúi đầu xuống ăn.

 

 

Tục kiêng này được cho là ảnh hưởng từ quan niệm dân gian của Trung Quốc với câu "tam trường lưỡng đoản" (ba dài, hai ngắn), chỉ tai hoạ bất ngờ, điềm xấu, đặc biệt là cái chết.

 

"Tam trường lưỡng đoản" ám chỉ quan tài với những tấm gỗ dài ngắn khác nhau. Quan tài được làm từ sáu mảnh gỗ, 4 tấm dài là phần nắp (tấm Thiên), đáy (tấm Địa), hai bên trái và phải (tấm Nhật và tấm Nguyệt), 2 tấm ngắn ở hai đầu được gọi là "thải đầu, thải vỹ". Tuy nhiên, nắp quan tài chỉ được đậy vào sau nên mới là "ba dài, hai ngắn".

 

Ngoài ra, việc dùng một đôi đũa dài ngắn không đồng đều sẽ khiến người khác đánh giá bạn là người bộp chộp, thiếu sự kỹ lưỡng, chỉn chu.

2.6 Để đũa lộn xộn

 

 

Không ít người có thói quen ngậm đũa vào miệng để rảnh tay làm việc khác ngay trong bữa ăn. Điều này được coi là hành vi vô lễ, thiếu lịch sự, đồng thời cũng tạo cảm giác gây mất vệ sinh, khiến người khác khó chịu.

 

 

Cầm đôi đũa ngược với hàm ý “đảo lộn càn khôn”, rất không hợp lý. 

 

Hành động này thể hiện một người không biết ý tứ, phép tắc, không chu đáo. Trên phương diện khoa học thì hành vi này gây mất vệ sinh, do đó bạn cần lưu ý không cầm đũa ngược, cần thiết thì nên dùng một đôi đũa khác.

 

 

Người xưa dùng cụm từ "lạc địa kinh thần" để chỉ việc đánh rơi đũa xuống đất. Theo họ, tổ tiên đều đang an nghỉ ở dưới đất, không nên quấy rầy. Đũa rơi xuống đất chẳng khác nào làm kinh động đến tổ tiên, đó là tội đại bất hiếu.
 

Trong thời nay, tuy ý nghĩa tâm linh đó còn ít nhưng hành động làm rơi đũa xuống đất chính là biểu hiện một con người cẩu thả, hậu đậu và cần chú ý.

* Thông tin "Tại sao kiêng xới cơm 1 lần" mang tính chiêm nghiệm văn hóa dân gian của người Việt!

Tin hay dành cho bạn:

>> Quy tắc bàn tiệc của cổ nhân: "Ăn tránh ba, đũa tránh năm, tiệc tránh sáu"