(Lichngaytot.com) Phong tục ngày Tết cổ truyền Việt Nam rất phong phú, đa dạng và mang nhiều ý nghĩa. Ba ngày đầu tiên của năm mới được coi là những ngày quan trọng nhất, rất cần chú ý nên và không nên làm gì. Chính những điều này đã góp phần tạo nên không khí Tết mang đậm phong cách truyền thống.
Ngày nay cuộc sống hiện đại, có nhiều phong tục ngày Tết đã mai một, giản lược đi nhưng những điều nên và không nên làm trong ba ngày Tết vẫn còn được lưu giữ, thể hiện sức sống mãnh liệt của văn hóa Việt. Và từ đó mang tới Tết đậm tính dân tộc, đầy màu sắc truyền thống.
1. Những việc nên làm trong ngày Tết
Dân gian có truyền lại câu: “Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy” để ca ngợi và cũng là nhắc nhở những hoạt động ý nghĩa, cần thiết trong những ngày đầu xuân năm mới. Mùng 1 – ngày Nguyên Đán khởi đầu năm mới đại diện cho sự khởi nguồn, hướng về gốc rễ. Ngày này người Việt dành để hiếu kính người cha nói riêng và tổ tiên họ hàng bên nội nói chung.
Con người có cha ắt phải có mẹ, Tết cha xong phải Tết mẹ vào mùng 2, thể hiện lòng hiếu thảo và phù hợp với nguyên lý cân bằng âm dương. Ngày này người Việt chúc Tết mẹ nói riêng và tổ tiên họ hàng bên ngoại.
Thầy là người cha người mẹ thứ hai, tuy không sinh không dưỡng nhưng dạy ta đạo lý làm người, tầm quan trọng ngang với việc cho ta sinh mạng. Và ngày mùng 3 Tết với ý nghĩa “tam sinh vạn vật” dành để tôn vinh, thể hiện lòng tri ân với những người dạy dỗ, bảo ban ta trong suốt quá trình trưởng thành, dạy điều hay lẽ phải, mở mang trí tuệ để ta thành người có ích, thành người hiểu biết thiện lương.
Người Việt tin rằng, trong ngày cuối cùng của năm cũ phải dọn dẹp nhà cửa gọn gàng, vứt hết rác và vật dụng không cần thiết để sẵn sàng nghênh đón năm mới sạch sẽ, nhiều sinh khí. Trước giờ Giao Thừa đóng kín cửa và bật điện sáng trong nhà, khi đồng hồ điểm 12 giờ mới chính thức mở cửa làm lễ cúng ngoài trời.
Theo phong tục ngày Tết, sáng ngày mùng 1 việc quan trọng không thể thiếu là xông trầm hương hoặc hương thơm để lan tỏa khắp nhà, xua đuổi những khí xấu, những nguồn năng lượng tốt còn lưu lại trong nhà. Đồng thời mở rộng cửa chính và các cửa sổ để đón sinh khí mới mẻ của năm mới.
Chọn người xông nhà là việc cực kì cần thiết bởi theo quan niệm truyền thống, người đầu tiên bước vào nhà trong năm mới sẽ mang theo “vía”, ảnh hưởng tới cả năm. Người vía tốt, hợp tuổi với gia chủ, tính cách tốt và có cuộc sống viên mãn xông nhà thì năm ấy làm ăn phát đạt, tình cảm thuận hòa, gặp nhiều may mắn.
Ngược lại, người vía không hợp hoặc nhà có tang sự, cuộc sống phức tạp tới xông nhà sẽ kéo theo phiền toái rắc rối. Vì thế mà chọn người xông nhà phải lựa thật kĩ càng, không thể qua loa đại khái được.
2. Những việc nên tránh làm trong ngày Tết
Ngoài những việc nên làm thì còn có một số kiêng kị ngày Tết được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Xuất phát điểm của những tục kiêng này là ước mong năm mới bình an thịnh vượng, gặp nhiều may mắn tốt lành và tránh được xui rủi. Phần lớn tập tục đều là quan niệm dân gian, là dấu ấn của văn hóa truyền thống giữa nhịp sống hiện đại.
Hướng dẫn đầy đủ 30 điều kiêng kỵ ngày Tết cần tránh xa nếu không muốn đen đủi
Hướng dẫn đầy đủ 30 điều kiêng kỵ ngày Tết cần tránh xa nếu không muốn đen đủi
Ba ngày Tết kiêng không quét nhà, không đổ rác kẻo tài lộc theo đó mà đi mất. Đầu năm không nói điều xui xẻo, không nói lời thô tục kẻo dông cả năm. Để không khí vui vẻ thì nên mở ca nhạc lời lẽ vui tươi, tuyệt đối tránh những bài ca buồn bã sầu thảm hoặc quá ầm ĩ. Năm mới kiêng làm vỡ đồ, kiêng di chuyển đồ đạc để tránh chuyện chia ly đổ vỡ.
Đặc biệt, theo văn hóa người Việt thì Tết là thời gian gia đình quây quần vui vẻ, người người thân quen gần xa chúc tục mong cho một năm mới bình an, tốt lành nên tránh cãi vã, không đôi co sinh sự, có chuyện gì không nên không phải đều nhường nhịn cho qua, bằng không năm đó sẽ gặp phải nhiều chuyện không hay, gia đình lục đục bất hòa.
Nhà có tang, người gặp chuyện buồn không nên tới xông nhà hoặc thăm nhà người thân bạn bè trong 3 ngày Tết để tránh mang tang tóc buồn thương tới nhà người ta. Sau 3 ngày mới dần đi thăm hỏi các nơi như bình thường.