(Lichngaytot.com) Lễ dạm ngõ theo phục tục 3 miền mang màu săc đặc trưng của từng vùng miền mà bạn cần tìm hiểu để tránh hiểu nhầm hoặc sai sót, nhất là khi trong gia đình có người sắp cưới hỏi.
1. Lễ dạm ngõ là gì?
Lễ dạm ngõ (còn gọi là lễ xem mặt, lễ chạm ngõ) là một nghi lễ nhằm chính thức hóa quan hệ hôn nhân của hai gia đình.
Trước đây có tới 6 lễ trong nghi thức cưới hỏi của người Việt (Nạp thái, vấn danh, nạp cát, nạp tệ (hay nạp trưng), thỉnh kỳ, thân nghinh) nhưng giờ đây rút gọn còn 3 lễ quan trọng. Dạm ngõ được coi là bước khởi đầu cho mối quan hệ của hai bên gia đình, chính thức đưa mối quan hệ của hai người từ tình yêu trở thành quan hệ nghiêm túc, hướng tới việc xây dựng gia đình trong tương lai.
Trước đây có tới 6 lễ trong nghi thức cưới hỏi của người Việt (Nạp thái, vấn danh, nạp cát, nạp tệ (hay nạp trưng), thỉnh kỳ, thân nghinh) nhưng giờ đây rút gọn còn 3 lễ quan trọng. Dạm ngõ được coi là bước khởi đầu cho mối quan hệ của hai bên gia đình, chính thức đưa mối quan hệ của hai người từ tình yêu trở thành quan hệ nghiêm túc, hướng tới việc xây dựng gia đình trong tương lai.
Ngày nay, dạm ngõ đơn giản chỉ là buổi gặp gỡ thân tình giữa hai gia đình. Nhà trai xin đến nhà gái đặt vấn đề chính thức cho đôi nam nữ được tìm hiểu nhau trước khi đi đến quyết định hôn nhân.
Buổi lễ này, không cần vai trò hẹn trước của người mối (kể cả những trường hợp yêu nhau nhờ mai mối), không cần lễ vật rườm rà nhưng nhà trai nên báo trước ngày giờ, số lượng người tham dự.
Buổi lễ này, không cần vai trò hẹn trước của người mối (kể cả những trường hợp yêu nhau nhờ mai mối), không cần lễ vật rườm rà nhưng nhà trai nên báo trước ngày giờ, số lượng người tham dự.
 |
| Lễ dạm ngõ theo phục tục 3 miền có một số khác biệt đáng lưu ý |
2. Ý nghĩa của lễ dạm ngõ
Lễ dạm ngõ chính là lần gặp gỡ chính thức đầu tiên của hai gia đình nhà trai và nhà gái để trò chuyện, tìm hiểu về hoàn cảnh, gia phong, điều kiện của đôi bên.
Dù ngày nay chúng ta được tự do yêu đương nhưng tổ chức nghiêm túc một lễ dạm ngõ là thể hiện sự tôn trọng cha mẹ hai bên gia đình, ghi nhận vai trò quan trọng của gia đình trong mối quan hệ hôn nhân.
Theo văn hóa Việt Nam, khách đến chơi nhà thường mang theo một chút quà, lễ vật trong lễ dạm ngõ cũng giống như quà mà nhà trai mang đến chơi nhà gái vậy. Do đó, việc chuẩn bị đầy đủ các lễ vật theo phong tục địa phương là điều mà bất cứ một lễ dạm ngõ nào cũng không thể bỏ qua.
Việc cô dâu, chú rể giữa 3 miền Nam, Bắc, miền Trung kết hôn là điều không còn xa lạ. Nhưng sẽ có những khác biệt giữa quan điểm, phong tục các miền nên việc có những rắc rối về các nghi lễ cũng là điều khó tránh. Trong trường hợp này, bạn cần có kiến thức nhất định về Lễ dạm ngõ theo phục tục 3 miền:
Theo văn hóa Việt Nam, khách đến chơi nhà thường mang theo một chút quà, lễ vật trong lễ dạm ngõ cũng giống như quà mà nhà trai mang đến chơi nhà gái vậy. Do đó, việc chuẩn bị đầy đủ các lễ vật theo phong tục địa phương là điều mà bất cứ một lễ dạm ngõ nào cũng không thể bỏ qua.
Việc cô dâu, chú rể giữa 3 miền Nam, Bắc, miền Trung kết hôn là điều không còn xa lạ. Nhưng sẽ có những khác biệt giữa quan điểm, phong tục các miền nên việc có những rắc rối về các nghi lễ cũng là điều khó tránh. Trong trường hợp này, bạn cần có kiến thức nhất định về Lễ dạm ngõ theo phục tục 3 miền:
3. Lễ dạm ngõ theo phong tục 3 miền
3.1 Miền Bắc
Lễ dạm ngõ miền Bắc còn được gọi là chạm ngõ, được tiến hành khá giản dị, nhanh gọn nhưng vẫn giữ được những thủ tục cơ bản và không khí trang trọng vốn có.
Lễ dạm ngõ vẫn là một trong 3 lễ quan trọng của nghi thức cưới hỏi được giữ lại đến ngày nay là: dạm ngõ – đám hỏi – rước dâu.
Chuẩn bị cho lễ dạm ngõ miền Bắc bắt buộc phải có cơi trầu cau phủ vải nhiễu đỏ như tráp quả đám cưới, sau đó có thêm các lễ vật khác như trà, rượu, trái cây được bọc giấy kính đỏ.
Điều đặc biệt, lễ vật của lễ dạm ngõ miền Bắc, số lượng lễ phải là số lẻ như 3,6,7,9. Nhưng khi xếp lễ thì phải theo số chẵn, là bội số của 2. Vì theo quan niệm dân gian, sự khởi nguồn của hôn nhân phải theo đôi theo cặp mới mang lại hạnh phúc cho cặp đôi.
Điều đặc biệt, lễ vật của lễ dạm ngõ miền Bắc, số lượng lễ phải là số lẻ như 3,6,7,9. Nhưng khi xếp lễ thì phải theo số chẵn, là bội số của 2. Vì theo quan niệm dân gian, sự khởi nguồn của hôn nhân phải theo đôi theo cặp mới mang lại hạnh phúc cho cặp đôi.
Thời gian: Không có quy định nào về thời điểm tổ chức, hai bên gia đình chủ động sắp xếp thời gian phù hợp là được. Tuy không bắt buộc phải xem ngày giờ như đám hỏi hay lễ cưới, nhưng nhiều gia đình cẩn thận vẫn làm điều này. Trong trường hợp này thường nhà trai sẽ đi xem, sau đó thông báo lại với nhà gái.
Đối tượng người tham dự, dạm ngõ miền Bắc không cần quá nhiều người. Do là chuyện nội bộ nên chủ yếu là bố mẹ và vài người họ hàng thân thiết. Mỗi bên chỉ khoảng 6 – 7 người là phù hợp.
Đối tượng người tham dự, dạm ngõ miền Bắc không cần quá nhiều người. Do là chuyện nội bộ nên chủ yếu là bố mẹ và vài người họ hàng thân thiết. Mỗi bên chỉ khoảng 6 – 7 người là phù hợp.
Trang phục dạm ngõ miền Bắc không nhất thiết phải áo dài, khăn xếp, nhất là mùa Đông lạnh nên chỉ cần cặp đôi chọn trang phục lịch sự là được.
Dạm ngõ miền Bắc đa phần diễn ra trong khoảng 30 – 40 phút. Trình tự buổi lễ sẽ theo các bước: Đầu tiên, đúng ngày giờ đã hẹn, nhà trai sẽ mang theo các lễ vật đã chuẩn bị đến nhà gái. Đại diện gia đình sẽ “thưa chuyện người lớn” để tính chuyện hôn nhân đại sự chính thức cho cặp đôi.
Tiếp đó, nhà gái tiếp nhận lễ vật và tiếp chuyện nhà trai. Nếu nhà gái đồng ý thì bố mẹ cô dâu sẽ dẫn cặp đôi lên thắp hương ông bà tổ tiên. Cuối cùng, hai bên sẽ thống nhất các thủ tục còn lại của lễ thành hôn.
3.2 Miền Trung
Lễ dạm ngõ miền Trung còn hay được gọi là lễ đi nói, tùy theo quan niệm và nề nếp từng gia đình mà việc chuẩn bị cầu kỳ hay đơn giản. Xem thêm: Thủ tục dạm ngõ cơ bản lưu ý để khởi động cuộc sống hôn nhân hạnh phúc
Lễ vật đơn giản, thông thường chỉ có khay trầu cau và một chai rượu lễ gói giấy đỏ. Để làm quà cho nhà gái, gói các món bánh sản vật địa phương làm lễ vâth, đặc biệt là bánh Hồng, món bánh truyền thống luôn có mặt trong lễ cưới hỏi của người Bình Định, Phú Yên.
Thời gian tổ chức lễ dạm ngõ cũng không bị gò bó theo quy tắc nào, thường thì hai gia đình sẽ thỏa thuận với nhau khoảng thời gian thuận tiện cho đôi bên, vốn hay rơi vào cuối tuần.
Đại diện nhà trai bao gồm cha mẹ chú rể, người đại diện gia đình (một người lớn tuổi trong gia đình, dòng họ có uy tín và được kính trọng), cùng người thân trong nhà. Với những gia đình ít người, hoặc có hoàn cảnh đặc biệt thì chỉ cần một người lớn vốn có tiếng nói trong gia đình, đi cùng chú rể tương lai đến nhà gái là được.
Đại diện nhà trai bao gồm cha mẹ chú rể, người đại diện gia đình (một người lớn tuổi trong gia đình, dòng họ có uy tín và được kính trọng), cùng người thân trong nhà. Với những gia đình ít người, hoặc có hoàn cảnh đặc biệt thì chỉ cần một người lớn vốn có tiếng nói trong gia đình, đi cùng chú rể tương lai đến nhà gái là được.
Thông thường, thủ tục lễ dạm ngõ của người miền Trung chỉ có cha mẹ đàn trai và chú rể tương lai sang nhà gái đặt vấn đề cưới xin. Gia đình nhà trai sẽ xin phép nhà gái thắp nhang lên bàn thờ tổ tiên, xin sự chứng nhận của tổ tiên nhà gái. Sau đó, cha mẹ hai bên gia đình đặt vấn đề cưới hỏi và ngày cưới.
3.3 Miền Nam
Lễ dạm ngõ miền Nam còn được gọi là đám nói, lễ đi nói, tức là dịp gặp gỡ chính thức giữa phụ huynh của hai nhà để bàn bạc về chuyện hôn sự cho các con của mình.
Lễ dạm ngõ cũng là một hình thức cho thấy cha mẹ chàng trai chấp nhận, trân trọng cô gái mà con họ yêu, muốn đến gia đình nhà gái để xin cô gái về làm dâu. Quan niệm của người Việt vốn tôn trọng việc “danh chính ngôn thuận”, nên lễ dạm ngõ cũng chính là sự công nhận mối quan hệ của hai bạn trẻ từ hai gia đình.
Lễ dạm ngõ cũng là một hình thức cho thấy cha mẹ chàng trai chấp nhận, trân trọng cô gái mà con họ yêu, muốn đến gia đình nhà gái để xin cô gái về làm dâu. Quan niệm của người Việt vốn tôn trọng việc “danh chính ngôn thuận”, nên lễ dạm ngõ cũng chính là sự công nhận mối quan hệ của hai bạn trẻ từ hai gia đình.
Lễ vật không phức tạp, chỉ cần cặp rượu, trà được gói giấy kính đỏ trang trọng, mâm trái cây và khay trầu cau, nếu chi tiết thì có thể têm trầu cánh phượng. Với những gia đình mà nhà gái, nhà trai đều thoải mái, không nặng chuyện lễ vật, nhà trai chỉ cần có khay trầu cau và chai rượu cũng đã coi như đủ lễ. Chính vì thế lễ dạm ngõ miền Nam còn được nhiều người gọi bằng cái tên lễ bỏ rượu.
Thành phần tham dự buổi lễ này gồm cha mẹ hai bên cùng một số họ hàng, người có uy tín trong dòng họ cùng đôi trẻ. Đây được coi là buổi gặp gỡ chính thức của hai nhà, nên phần chính của buổi lễ là người lớn hai nhà nói chuyện, bàn bạc chuyện hôn nhân cho các con.
Đại diện nhà trai sẽ phát biểu trong lễ dạm ngõ lý do đến nhà gái, xin phép để tổ chức lễ cưới cho hai con. Nhà trai trao lễ vật, nhà gái tiếp nhận và sắp xếp lễ vật lên bàn thờ gia tiên và cho phép đôi trẻ thắp nhang để xin sự chứng kiến và cho phép của tổ tiên.
Đại diện nhà trai sẽ phát biểu trong lễ dạm ngõ lý do đến nhà gái, xin phép để tổ chức lễ cưới cho hai con. Nhà trai trao lễ vật, nhà gái tiếp nhận và sắp xếp lễ vật lên bàn thờ gia tiên và cho phép đôi trẻ thắp nhang để xin sự chứng kiến và cho phép của tổ tiên.
(Tổng hợp)
