(Lichngaytot.com) Theo truyền thống, các gia đình Việt có thói quen thờ cúng truyền từ đời này sang đời khác nhưng không phải ai cũng biết chắc chắn rằng bàn thờ gia tiên có mấy bát hương mới đúng?
Tại sao lại thờ cúng?
Trước khi tìm hiểu bàn thờ gia tiên có mấy bát hương chúng ta phải đi từ vạch xuất phát với câu hỏi: Tại sao phải thờ cúng?
Người ta thường nói “Đất có Thổ Công, sông có Hà Bá”. Xét về tâm linh thì cai quản đất của một nhà là các quan Thần linh, nếu đất mà không có các quan thần linh cai quản hoặc các quan thần linh không thiêng thì các vong vãng lai sẽ chiếm giữ lô đất đó.
Người ta thường nói “Đất có Thổ Công, sông có Hà Bá”. Xét về tâm linh thì cai quản đất của một nhà là các quan Thần linh, nếu đất mà không có các quan thần linh cai quản hoặc các quan thần linh không thiêng thì các vong vãng lai sẽ chiếm giữ lô đất đó.
Vì thế, theo truyền thống, chúng ta lập ban thờ và thờ các quan thì các quan ngự địa phận, vị tró đó để các Thần linh cai quản, trông nom cho nhả cửa an yên. Các Quan mà thiêng sẽ không có vong vãng lai nào vào lô đất được.
Theo tâm linh thì phòng thờ là không gian làm việc, nơi ngự của người âm. Ban thờ chính là bàn làm việc, là nơi ăn, là nơi nghỉ ngơi của người âm.
Đó còn là nơi tưởng nhớ tới gia tiên, để con cháu nội tộc, con dâu rể mới cưới về thắp hương còn biết tới những người trong dòng tộc của mình, còn biết tổ tiên ông bà mình là ai, hay những người mất trẻ trong dòng họ là ai… Qua đó, để giáo dục thế hệ con cháu biết báo hiếu tổ tiên, giáo dục về cội nguồn, lòng hiếu thảo, sống có lễ nghĩa.
Tham khảo: Đặt bát hương trên bàn thờ bằng sứ hay đồng thì tốt hơn?
Tham khảo: Đặt bát hương trên bàn thờ bằng sứ hay đồng thì tốt hơn?
Trên ban thờ trong một gia đình, thường thờ những ai
Tài lộc của mỗi người thường được chia ra các nguồn sau: Lộc từ gia tiên (phần mộ, nhà thờ họ, thờ chi); lộc từ đất (nhà đang ở và thờ cúng tại đất đó); lộc từ bản mệnh; lộc từ người hợp mệnh; ngoài ra còn có lộc từ Thiên, Phật, Thánh. Đó là lý do để giải thích rằng nhiều người không có học vấn, không giỏi mà vẫn giàu là ăn lộc từ Thờ cúng và phần âm.
Từ đó, người xưa quan niệm rằng trong việc thờ cúng cũng như bài trí bàn thờ gia tiên có thể chia làm 3 cấp bậc dưới đây:
Phật: Nhiều gia đình vẫn thờ Phật để cầu mong sự bình an đến với gia chủ, hóa giải mọi tai ương, hướng về cõi Niết bàn.
Thần: Bao gồm các vị thần giúp cho mỗi gia đình được yên ổn như: thổ công, long mạch, thần tài lộc, tiền chủ hậu chủ...
Gia tiên tiền tổ: Chính là những người đã khuất trong dòng họ, gia tộc của mình sẽ giúp phù hộ độ trì mọi mặt cuộc sống.
Vì vậy để việc thờ phụng được trọn vẹn, mỗi gia đình nên có ít nhất 2 ban thờ.
Tham khảo: Đặt bát hương thế nào cho đúng?
Tham khảo: Đặt bát hương thế nào cho đúng?
Bàn thờ gia tiên có mấy bát hương?
Với một gia đình thông thường thì việc thờ cúng Các Quan là: Thổ Công, Thổ Địa, Long Mạch, Táo Quân, Thần Đất, Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn thần, Ngài Tiền hậu địa chủ tài thần. Sau đó là thờ Gia tiên tiền tổ cụ kỵ ông bà và Bà cô, Ông mãnh, cô cậu, huyền cô, huyền cậu của dòng họ…
Vì thế, hai ban thờ trong một gia đình gồm có: Ban thờ Phật có một bát hương. Ban thờ còn lại có thể thờ chung Thần và gia tiên nhưng lại phải có 3 bát hương.
Bát ở giữa, to nhất, cao nhất là thờ các quan. Bát bên phải, khi đứng nhìn vào ban thờ, là thờ Gia tiên tiền tổ cụ kỵ ông bà. Bát bên trái, khi đứng nhìn vào ban thờ, là thờ Bà cô, ông mãnh, cô cậu, huyền cô, huyền cậu.
Dù đã tìm ra câu trả lời là bàn thờ gia tiên có mấy bát hương vẫn có người phân vân rằng, nếu nhiều gia đình chỉ thờ chung các vị ở trên vào có một bát, nhiều nhà là con thứ cũng chỉ thờ có một bát hương các Quan Thần Linh có đúng không?
Ban thờ tốt nhất cho một nhà là nên đủ 3 bát hương. Vì trong những ngày tết, giỗ, mùng một ngày rằm, khi cúng, chúng ta đều mời đầy đủ các vị về, mà bát hương là nơi để các vị ngự, nếu đặt chung một bát hương có nghĩa là các vị phải ngự chung một bát hương là không đúng ngôi thứ, chồng lấn lên nhau.
Bát hương của các Quan thì Gia tiên không thể ngự cùng, nếu chỉ đặt một bát hương thì Gia tiên về không có chỗ ngự, không có chỗ ngự thì con cháu xin lộc, xin công danh, xin bình an… thì gia tiên cũng không cho. Là con thứ cũng như con trưởng, đều được gia tiên cho lộc, nếu nghĩ là con thứ mà không đặt đủ bát hương để các cụ về ngự thì làm sao các cụ phù hộ cho?
Ban thờ Phật gồm một bát hương, ban thờ còn lại có thể thờ chung thần và gia tiên nhưng lại phải có 3 bát hương. Ngoài bát hương thần linh và gia tiên, bạn cần có thêm bát hương riêng cho bà cô tổ - đây chính là người đại diện giữa thần linh và gia tiên của mỗi gia đình.
Như đã nói ở phần trên việc bài trí và thờ cúng được chia làm 3 cấp bậc vì vậy việc đặt bát hương cũng phải tuân thủ theo những nguyên tắc nhất định và cũng có sự phân chia cấp bậc.
Bàn thờ Phật tổ ở bậc cao nhất, tiếp theo là đến các vị thần linh và cuối cùng là gia tiên.
Hiện nay việc thờ Phật phổ biến nhất là ban thờ Phật có riêng một bát hương, không cần to nhưng phải cao hơn cả.
Việc thờ cúng quan trọng nhất ở cái Tâm và chỉ là cách để chúng ta thể hiện lòng thành với người đã khuất, với đấng bề trên chứ không thể để xin sức khỏe, tiền bạc. Cũng như quan niệm Nhân Quả của Phật giáo, những gì chúng ta đang có ở hiện tại là nhờ vào kiếp trước, do tu dưỡng hiện thân.
Minh Minh
Minh Minh