Âm dương là hai mặt đối lập của mọi sự vật hiện tượng tự nhiên, cùng dựa vào nhau để tồn tại trong một thể thống nhất. Mỗi mặt này đều phải lấy mặt kia làm tiền đề cho mình tồn tại. Điều này có nghĩa là không có âm thì dương sẽ không tồn tại và ngược lại.
| Vòng tròn âm dương |
Chương "Âm dương ứng tương đại luận" trong sách Tố vấn nói: "Âm ở bên trong, dương giữ âm, dương ở bên ngoài để điều khiển âm". Âm dương đối lập chỉ vạn vật tự nhiên, bên trong đồng thời có 2 mặt âm dương như điện có cực âm, cực dương; từ trường có cực Bắc, cực Nam; nguyên tử có điện tử dương, điện tử âm (ion dương, ion âm). Mặt Nam núi là dương, mặt Bắc núi là âm; mặt Nam thủy là âm, mặt Bắc thủy là dương.
Âm dương biến hóa chỉ 2 mặt âm dương của sự vật, hiện tượng trong trạng thái cân bằng mặt thịnh, mặt suy, mặt tiến mặt lui. Hệ Từ trong Kinh Dịch nói: "Mặt trời lặn thì mặt trăng xuất hiện. Lạnh đi thì nóng đến, nóng đi thì lạnh tới tạo thành vòng luân chuyển tháng năm". Khái niệm "phong thủy luân lưu chuyển" là kết quả của sự vận động chuyển hóa âm dương.
Học thuyết âm dương có thể giải thích được mọi sự vật, hiện tượng theo quy luật biện chứng. Vì vậy, các nhà phong thủy đã vận dụng học thuyết này trong nhiều lĩnh vực của đời sống hàng ngày.
Theo Bí ẩn thời vận