Đọc 3 bộ Kinh này: Bạn sẽ ''đi nhanh'' hơn 20 năm, Nghệ thuật sống thông minh của Đức Phật và người xưa

 

 

 

Kinh Kim Cương là một bộ kinh quan trọng thuộc hệ Bát Nhã trong Phật giáo Đại thừa, có ý nghĩa là "viên kim cương trí tuệ" có khả năng chặt đứt mọi chấp trước và phiền não.

Kinh Kim Cang có tên gọi đầy đủ là “Kinh Kim Cang Bát Nhã Ba La Mật”, tương truyền được đức Phật thuyết giảng vào thời Bát Nhã, khoảng 20 năm  sau ngày Phật Thành Đạo, và là 1 trong 600 quyển kinh thuộc hệ Đại Bát Nhã. 

Nội dung chính của Kinh Kim Cương xoay quanh  các câu hỏi và đáp của đức Phật và ngài Tu Bồ Đề, vị A La Hán, bậc Giải Không bậc nhất, 1 trong 10 vị Đại Đệ Tử của đức Phật. 

Theo nghệ thuật sống khôn ngoan từ 3 bộ kinh lớn, Kinh Kim Cương mở đầu bằng một câu hỏi lớn của đời người: “Làm thế nào để chinh phục trái tim mình?”.

Tức là, giữa dòng đời hối hả, làm sao để dẹp bỏ những suy nghĩ lộn xộn, phiền muộn trong lòng, giữ cho thân tâm được thanh tịnh? Trả lời được câu hỏi này chính là ý nghĩa cốt lõi của bộ kinh.

 

Trong cuộc sống, khi gặp khó khăn, ta thường có xu hướng đổ lỗi cho hoàn cảnh mà ít khi chịu tự vấn lòng mình. Thực tế, tâm (cái tâm thái) chính là cội rễ của mọi phiền não.

Phật pháp dạy: “Tất cả đều do tâm tạo.” Tâm thái của bạn thế nào, thì thế giới của bạn sẽ hiện ra như thế đó. Một tâm thái khỏe mạnh là nền tảng của hạnh phúc và niềm vui.

 

 

Theo nghệ thuật sống khôn ngoan từ 3 bộ kinh lớn, ở Kinh Kim Cương có nói:

 

“Phàm những gì có hình tướng đều là hư vọng. Nếu thấy các hình tướng không phải là hình tướng, tức thấy được chân lý.” “Tất cả pháp hữu vi (vạn vật có sinh diệt) đều như chiêm bao, như bóng ảnh, như sương sớm, như điện chớp. Hãy quán sát chúng như vậy.”

 

Chúng ta khổ sở vì sao? Vì ham muốn quá nhiều. Khi dục vọng không được thỏa mãn, ta phiền não, tự ti, đau khổ. Khi đạt được rồi, ta lại lo sợ mất mát hoặc lại nảy sinh ham muốn lớn hơn. Vì vậy, thân tâm ta cứ mãi chìm nổi trong biển khổ, không có ngày thoát ra.

 

Sở dĩ ta có ham muốn là vì ta lầm tưởng vạn vật trên đời là có thật và có thể sở hữu. Nhưng sự thật là: mọi thứ trên đời đều vô thường, thay đổi không ngừng, hư ảo như hoa trong gương, trăng dưới nước, thoáng qua rồi biến mất. Vì thế, hãy nhìn mọi thứ bằng con mắt nhẹ nhàng, chấp nhận mọi chuyện đến và đi, không nên chấp trước, không nên cưỡng cầu.

 

Người ta thường quá bận tâm đến bản thân, mong muốn có danh vọng, tài sản, tình cảm, sức khỏe… Thực ra, tĩnh tâm suy xét kỹ, có thứ gì trên đời này là vĩnh viễn đâu?

 

 

Kinh Kim Cang nói:

 

“Không trụ vào sắc mà bố thí. Không trụ vào tiếng, mùi, vị, xúc, pháp mà bố thí.” “Nên làm việc bố thí mà không chấp vào bất cứ thứ gì.”

 

Bố thí chính là sự cống hiến, cho đi. Đừng nghĩ rằng mình phải giàu có mới có thể giúp người. Một lời hỏi thăm ấm áp, một nụ cười chân thành, một chút giúp đỡ nhỏ bé… bất cứ điều gì có thể mang lại lợi ích cho người khác đều có thể đem ra cống hiến.

Đừng thấy việc thiện nhỏ mà không làm. Khi sự cống hiến trở thành thói quen, bạn sẽ nhận được niềm vui lớn hơn từ niềm hạnh phúc của người khác.

 

Người biết cống hiến là người giàu có nhất. Người luôn mong người khác cho mình là người nghèo khó nhất trong tư tưởng. Ai trong chúng ta cũng nhận được sự giúp đỡ từ khi sinh ra, nhưng có mấy ai tự hỏi mình đã cho đi được bao nhiêu?

 

Sự cống hiến quý ở tấm lòng chân thành và vô tư, không phải để cầu danh lợi hay tiền tài. Người xưa nói: “Hữu tâm vi thiện, tuy thiện bất thưởng.” Làm điều thiện có chủ đích, dù là thiện cũng không được thưởng.

 

 

Kinh Kim Cương nói:

 

“Tâm quá khứ không thể nắm bắt, tâm hiện tại không thể nắm bắt, tâm vị lai không thể nắm bắt.” “Nên phát khởi cái tâm mà không trụ vào bất cứ thứ gì.”

 

Tinh thần “không trụ” giúp chúng ta giải tỏa áp lực, giữ tâm trí trong sáng. Trong thời đại vật chất lên ngôi, con người dễ dàng bị cuốn vào vòng xoáy của tiền bạc và hưởng thụ, quên đi những giá trị tinh thần.

 

Tận hưởng văn minh vật chất là quyền lợi, nhưng đừng để mình trở thành nô lệ của vật chất. Ngoài đời sống vật chất, ta cần có đời sống tinh thần phong phú. Sự đủ đầy về tinh thần mới là giàu có thực sự, sự thỏa mãn tinh thần mới là hạnh phúc đích thực.

 

Tâm lý học hiện đại chỉ ra rằng, con người có bản tính “tự chuốc lấy phiền não”: lo nghĩ quá nhiều về những điều vô ích là nguyên nhân chính gây ra khổ sở. Nếu tâm đã phiền não, dù có địa vị, tiền tài đến đâu, cuộc sống vẫn trống rỗng.

 

Cổ nhân dạy: “Tâm an, nhà tranh cũng vững, tính định, rau dưa cũng thơm.” Chỉ cần tâm được an định, dù sống trong cảnh đạm bạc, lòng vẫn thấy thanh thản, tự tại.

 

 

Đạo sinh tồn có thể tóm gọn trong bốn chữ: “tránh hung, tìm lành”. Muốn đạt được điều này, ta cần hướng tới cảnh giới cao nhất của làm người trong Kinh Dịch: “vô cữu” (không mắc lỗi lầm lớn).

 

Kinh Dịch dạy: “Thường sợ hãi để bắt đầu và kết thúc, cốt yếu là không mắc lỗi. Đây là đạo của Dịch.”

 

“Vô cữu” tức là không có tai họa, không mắc sai lầm lớn, hoặc dù có sai lầm cũng không gây hậu quả nghiêm trọng. Đây chính là tinh hoa, là đạo sinh tồn căn bản nhất của Kinh Dịch.

 

Kinh Dịch nói: “Người vô cữu là người giỏi sửa lỗi lầm.”

 

Sống trên đời, ai cũng mắc lỗi, chỉ là lớn hay nhỏ mà thôi. Trạng thái “vô cữu” không phải là không phạm sai lầm, mà là phạm lỗi rồi biết kịp thời phản tỉnh và sửa chữa. Khổng Tử khen học trò Nhan Hồi: “Không trút giận lên người khác, không lặp lại lỗi lầm.”

 

Để đạt được “vô cữu”, ta phải giỏi tự phản tỉnh, tự hối lỗi như Tăng Tử “mỗi ngày tự xét mình ba lần”. Hối lỗi là tiền đề để sửa lỗi. Phải thực sự nhận ra lỗi lầm từ nội tâm mới biết cách sửa chữa.

 

Kinh Dịch nói: “Người quân tử suốt ngày chăm chỉ, tối đến vẫn cảnh giác, dù gặp nguy hiểm cũng không mắc tai họa.”

 

Mọi chuyện không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Chỉ khi luôn giữ sự siêng năng và cảnh giác, ta mới có thể tránh được thảm họa dù có gặp nguy hiểm. Cổ nhân dạy: “Hành động cẩn thận thì giữ vững chí hướng; lời nói cẩn thận thì nâng cao đạo đức.” Ghi nhớ chữ “cẩn”, lỗi lầm sẽ ngày càng ít đi.

 

Kinh Dịch nói: “Không có bằng phẳng mà không có dốc, không có đi mà không có về. Giữ sự kiên định và chính trực trong gian khó sẽ không mắc lỗi lầm.”

 

Thế giới luôn thay đổi, tuần hoàn. Khó khăn, nghịch cảnh rồi sẽ qua. Không ai may mắn mãi, cũng không ai xui xẻo mãi. Dù cuộc đời có gian truân, chỉ cần ta giữ vững trái tim kiên nhẫn và chính trực, ta sẽ chờ được ngày mọi chuyện trở nên bằng phẳng.

 

Kinh Dịch nói: “Văn vẻ trắng tinh (bạch phún), không mắc lỗi lầm.”

 

“Bạch phún” là hình ảnh các màu sắc rực rỡ hòa làm một màu trắng tinh khôi; là sự sống giữa đời mà không bị vấy bẩn, là khi sự lộng lẫy trở về với sự bình dị.

 

Chúng ta càng sống lâu, càng sở hữu nhiều, thì phiền não càng tăng, hạnh phúc lại càng giảm. Để thoát khỏi khổ đau, ta cần trở về với bản chất thuần khiết, theo đuổi cảnh giới “bạch phún”.

 

Cảnh giới “bạch phún” là cảnh giới của sự thanh thản, tự tại, ổn định và tự do. Đó là khi ta: Ăn uống đơn giản, ngủ nghỉ an yên, đi đứng vững vàng, ăn mặc thoải mái, ít nói lời vô ích.

 

Cảnh giới này giống như lời thơ của Đào Uyên Minh:

 

Dựng lều giữa chốn nhân gian, Mà không nghe tiếng xe ngựa ồn ào. Hỏi làm sao được như vậy? Tâm ở xa, chốn ở tự nhiên hẻo lánh.

Hái cúc dưới giậu phía Đông, Thong thả nhìn ngọn Nam Sơn. Khí núi chiều hôm thật đẹp, Chim bay về tổ từng đôi. Trong đó có ý vị chân thật, Muốn nói ra, nhưng đã quên lời.

 

 

Trong thời đại cạnh tranh và nhịp sống nhanh này, ta dễ cảm thấy lạc lối. Đạo Đức Kinh của Lão Tử mang đến những trí tuệ tuyệt vời để dẫn lối ta trong thái độ sống.

 

 

Lão Tử nói: “Cái có (hữu) dùng để làm lợi, cái không (vô) dùng để làm dụng.” Ví dụ, cái chén quý vì phần thân (cái có), nhưng điều ta dùng được lại là khoảng trống bên trong (cái không). Ngôi nhà có tường, có mái, nhưng cái ta dùng là không gian được bao bọc.

 

Những việc được coi là “vô dụng” như ngẩn ngơ, uống trà, ngắm cảnh... thường bị bỏ qua. Nhưng làm sao những việc “hữu dụng” có thể phát triển nếu ta không có thời gian cho sự sáng tạo? Điện thoại thông minh đã lấp đầy mọi khoảng trống, nhưng cũng cướp đi sự buồn chán – thứ vốn là mẹ đẻ của những ý tưởng lớn.

 

Người ta thích sự to lớn, hữu dụng, nên người hữu dụng ngày càng nhiều, nhưng người thú vị thì ngày càng ít. Đọc sách, suy ngẫm là cách để trò chuyện với những trí tuệ lớn của quá khứ.

 

 

Lão Tử nói: “Sông biển sở dĩ trở thành vua của trăm khe suối là vì nó khéo ở dưới, nên mới có thể làm vua của trăm khe suối.”

 

Sông biển rộng lớn nhất vì nó luôn ở vị trí thấp nhất (mặt nước biển là mức không). Nguyên tắc là ở dưới người khác. Đây là sự tự nguyện, là một cảnh giới.

 

Những người thực sự vĩ đại thường rất khiêm tốn. Họ “khéo ở dưới”, không bao giờ phô trương, luôn giữ thái độ hòa nhã, lịch sự.

 

 

Lão Tử nói: “Gió bão không kéo dài hết buổi sáng, mưa rào không kéo dài hết ngày.”

 

Dù gió có to đến mấy cũng phải ngừng, mưa có lớn đến mấy cũng phải tạnh.

 

Điều này dạy ta rằng: khi gặp bất hạnh, thất bại, thậm chí là cú sốc lớn trong đời, hãy tin rằng thời gian sẽ làm loãng mọi thứ. Gió bão rồi sẽ qua, thất bại và vực sâu cũng sẽ kết thúc.

 

Con người có hai kẻ thù lớn nhất: Một là những lời khen ngợi và tán dương bất ngờ, hai là những đòn giáng và trắc trở thường gặp.

Phải vượt qua được cả hai cửa ải này mới có thể tiến bước. Khen ngợi đến quá sớm có thể hủy hoại một người vì nền tảng chưa vững, giống như xây nhà trên không.

Mời bạn tham khảo thêm tin: