Nam Văn nữ Thị là gì? Phải chăng chỉ là cách để phân biệt nam nữ hay còn chứa đựng ẩn ý tốt đẹp gì?

 

"Nam Văn nữ Thị" là một trong những nguyên tắc đặt tên của người Việt xưa. Đây cũng là một nét văn hóa vẫn được nhiều người duy trì cho đến hiện nay, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ cách đặt tên này của người xưa.

 

Cách đặt tên này vừa để phân biệt giới tính, vừa ẩn chứa nhiều ý nghĩa tốt đẹp mà cha mẹ muốn dành cho con cái của mình. 

 

Có những trường hợp, tên của con trai và con gái giống nhau hoặc tương tự, việc đệm "Thị" hay “Văn” sẽ giúp dễ dàng nhận biết giới tính của người mang tên. Điều này đặc biệt quan trọng trong các tài liệu, văn bản pháp lý và gia phả.

Bạn có biết, tên gọi cũng là một trong những điều tác động tới vận mệnh đời người.
 

 

Vậy tại sao các cụ lại chọn chữ "Văn" cho con trai và chữ "Thị" cho con gái mà không phải các chữ khác? 

 

 

Ông bà ta có câu "Nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô", ý muốn nói rằng một con trai bằng mười con gái, chỉ có con trai mới được trọng dụng, làm nên việc lớn. 

 

Đó cũng là lý do, ở thời đại phong kiến, chỉ có con trai mới được phép đến trường đi học và thi cử. Họ sẽ được đào tạo để sau này cống hiến hiền tài cho quốc gia, gánh vác gia đình.

 

Chữ "Văn" mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp, biểu thị cho sự hiểu biết, thông thái, trí tuệ. Đôi khi còn được sử dụng để chỉ tính cách và phẩm chất tốt đẹp của con người, như sự hiền hòa, lịch sự, nhã nhặn.

 

Chính vì vậy, bố mẹ thường đặt tên đệm cho con trai là “Văn”, với mong muốn con đường công danh, thi cử của con luôn thuận lợi. Họ mong con trai mình khi lớn lên sẽ là người có học thức, xây được nghiệp lớn, tài giỏi.

 

Với ý nghĩa tốt đẹp này nên thói quen đặt tên “nam Văn” dần được hình thành và trở nên phổ biến với nhiều thế hệ người Việt từ xưa đến nay.

 

Khi sử dụng chữ "Văn", tên của con trai thường được đặt theo cấu trúc: "Họ + Văn + Tên".

 

“Thị” là một từ Việt gốc Hán dùng để chỉ phụ nữ và ý nghĩa ban đầu là để gọi người con gái đã trưởng thành (thường là đã có gia đình). 

 

Trong quyển “Từ nguyên từ điển” có câu “Phu nhân xưng thị”, nghĩa là “đàn bà gọi là thị”. Từ điển này cũng giải thích thêm từ “Thị” còn là một từ mà phụ nữ dùng để tự xưng.

 

Có ý kiến cho rằng, “Thị” là để ám chỉ mùi thơm nhẹ nhàng từ quả thị, với ý nghĩa tôn vinh nét đặc trưng của phụ nữ. Thế nên người xưa thường dùng chữ “Thị” để đặt tên đệm cho con gái. 

 

Tuy nhiên, cũng xuất hiện nhiều tranh cãi xung quanh việc vì sao người xưa chọn chữ "Thị" làm tên đệm cho con gái.

 

Nguyên gốc của từ "Thị" có nghĩa là họ hoặc ngành họ. Ở đất Bắc (Trung Quốc ngày nay), người phụ nữ khi lấy chồng sẽ mang họ của người chồng và chữ Thị. Ví dụ: Tô Thị là người phụ nữ đã lấy chồng họ Tô.

 

Còn ở Việt Nam lại khác, chữ “Thị” như một cách khẳng định gốc gác của người đó. Phụ nữ trong các gia đình quyền quý sau khi lấy chồng vẫn được giữ họ của cha và có thêm chữ “Thị” phía sau.

 

Ví dụ: Cù Hậu khi chưa lên ngôi hoàng hậu sẽ được gọi là Cù Thị. Ngoài ra, trong một số tài liệu cổ có thể ghi danh xưng là Hoàng hậu Dương Thị, bà phi Nguyễn Thị... được hiểu là hoàng hậu họ Dương, bà phi họ Nguyễn...

 

Khi sử dụng chữ "Thị", tên của con gái thường được đặt theo cấu trúc: "Họ + Thị + Tên".

 

Ngày nay, việc đặt tên đệm đã có nhiều thay đổi do ảnh hưởng của làn sóng hội nhập quốc tế và sự phát triển văn hóa. Có vô vàn tên đệm được lựa chọn với nhiều ý nghĩa tốt đẹp. Thế nhưng cách đặt tên “nam Văn nữ Thị” vẫn mãi là một phần quan trọng trong thói quen và văn hóa của người Việt.

Tin bài cùng chuyên mục: