Cổ nhân: "Gặp cao nhân phải cao minh; gặp tiểu nhân phải tinh khôn"

 

 

Cao nhân là người rất giỏi, thông minh hơn người, thế nhưng không phải ai cũng tốt đẹp, nhất là khi họ lợi dụng trí tuệ của mình để làm việc sai quấy, thâm độc.

Chuyện kể lại rằng Tào Tháo từng giết hại Đổng Trác nên luôn lo sợ bị người kề cạnh mình ám hại. Vốn là người ranh ma nên Tào Tháo căn dặn người thị vệ của mình là gần đây ông sợ mình giết người khi đang nằm mơ. Sau đó không quên nhắc nhở thị vệ là trong lúc ông ngủ không nên lại gần kẻo lãnh hậu quả.

 

Một buổi tối nọ, khi Tào Tháo đang ngủ thì bị lăn xuống đất, người thị vệ thật thà nhìn thấy cảnh đấy liền lại đỡ ông và đắp lại chăn trước khi rời đi. Thế nhưng vừa quay lưng đã bị Tào Tháo đứng dậy rút kiếm ra giết chết. Sau đó ông lại quay vào giường ngủ như chưa hề có chuyện gì xảy ra.

 

Sáng ngày tỉnh dậy, Tào Tháo ngạc nhiên như không biết gì khi nghe tin thị vệ đã qua đời tối qua. Ông gặng hỏi xem ai là kẻ giết người.

Mọi người cho biết trong lúc ông nằm mơ đã vô tình giết thị vệ thân cận của mình. Tào Tháo gào khóc tiếc thương, tỏ ra hối hận vì sai lầm của bản thân và cho thuộc hạ an táng người thị vệ.

 

Mặc cho mọi người ngây thơ tin rằng Tào Tháo không có tội vì không có chủ ý giết người trong lúc nằm mơ, thế nhưng Dương Tu lại không khuất phục. Ông biết rõ khuất tất sau cái chết oan ức này, thế nên trong tang lễ ông cảm thán rằng chính Tào Tháo đã chủ tâm giết hại chứ không phải ai khác.

Tào Tháo nuôi hận thù từ đó, vì không khéo léo nên Dương Tu gây thù chuốc oán với Tào Tháo chỉ bằng một câu nói. Tào Tháo căm ghét và nuôi hận, đợi ngày trả thù. Sau này, khi có sự cố xảy ra, Tào Tháo lấy cớ giáng cho Dương Tu tội nhiễu loạn lòng quân rồi giết ông để trả thù. 

Bài học: Cho dù là người thông minh như Dương Tu nhưng không khéo léo trong cách hành xử cũng có thể thiệt mạng. Việc thật thà, thẳng thắn là điều nên có, nhưng không phải khi nào cũng có thể nói ra suy nghĩ của mình. Dương Tu nếu biết im lặng, tìm cách cao tay hơn để xử lý Tào Tháo thì mọi sự đã khác.

Thế nhưng ông lại để cảm xúc bộc phát, nói ra điều không nên nói nên cuối cùng bị giết. Thế nên dù khôn ngoan cũng nhớ tấm gương của Dương Tu. Không phải thành thật là tốt, nếu không chính mình gây ra hậu quả gì, bản thân cũng không biết rõ.

 

Trong cuộc sống, người khôn ngoan là người biết chọn từ ngữ để nói, để bày tỏ, không nên nghĩ gì nói nấy, đừng động chạm đến điểm yếu hay điểm nhạy cảm của người khác. Nếu không nói được lời khôn ngoan thì tốt hơn hết là im lặng, mới mong cuộc đời bình an.

 

 

Tiểu nhân thường là người không hiểu chuyện, hay dùng cái lý, kiến thức có hạn của mình để giải thích, thế nên nếu cãi cọ tay đôi với họ sẽ chẳng ích gì. Hoặc có nói chuyện lý lẽ với loại người này cũng như nước đổ lá khoai.

Không cần tranh cãi người không cùng tầng vừa bực mình vừa phí phạm thời gian là vậy. Gặp tiểu nhân, phải tinh khôn, nói chuyện với người không cùng đẳng cấp với mình, không tranh cãi mới là người trí.