Đừng dán nhãn cho con: Trẻ càng hư càng cần được thấu hiểu hơn là chê trách

Đúng ý nghĩa của từ "dán nhãn", tức là dùng một cái tên ngắn gọn nào đó gán chặt vào con. Khi ta dùng những tính từ gán cùng với tính cách của con là ta đã khiến cho những điều đó được ghi nhận vào trí óc của trẻ một cách vô thức. Ta đã ” lập trình” cho trẻ con làm theo, mặc dù ta hoàn toàn không có chủ tâm. 

Chúng ta đã từng nghe đến những cái tên như Hùng thối, Hạnh tồ, Tâm ngố, Xuân khùng, Toàn mập, Minh khờ… đó là một trong những kiểu dán nhãn phổ biến mà ta dễ nhận ra nhất.

Thậm chí nhiều ông bà, cha mẹ thường xuyên dùng lời nói, hành động của mình để "dán nhãn" cho con mỗi ngày nhưng họ không nhận thức được việc làm của mình. Ví dụ như khi con làm trái ý mình liền lập tức nói: Thằng này bướng lắm, không chịu nghe lời ai cả; hay con kêu gào, ăn vạ đồng nghĩa với con hư; thấy con bị điểm kém liền hét vào mặt chúng: Sao mày dốt vậy...

2. Tác hại của việc nhãn dán cho con

2.1 Con tự ti về bản thân mình

2.2 Con có xu hướng hành động tiêu cực hơn

 

Các nghiên cứu chỉ ra rằng những suy nghĩ tích cực sẽ thay đổi hành động của ta theo hướng tích cực. Điều này có nghĩa là nếu phụ huynh nào nghĩ tốt về con sẽ đối xử với con dễ chịu hơn, ngược lại khi bạn tập trung vào mặt tiêu cực, bạn có xu hướng nóng nảy, la hét, than phiền nhiều về chúng.

Để dán nhãn những điều tích cực về con mình, chỉ có cách là bố mẹ phải hiểu con hơn, biết đâu là ưu nhược điểm và từ đó tập trung vào ưu điểm của chúng.

Trước tiên, bạn cần hiểu mỗi giai đoạn phát triển thì con phải đốt mặt với những thay đổi khác nhau. Vấn đề khi 1 tuổi khác với khi 5 tuổi hay 10 tuổi, bố mẹ phải là người tìm hiểu trước về những khủng hoảng này và học cách để "xử lý" từng vấn đề, hỗ trợ con vượt qua.

Trẻ em phá phách, nghịch ngợm, nhưng thực ra đó là một phần phát triển tự nhiên khi chúng cần được khám phá. Ngày cả việc chạy nhảy, vận động, xem xét, khám phá môi trường cũng có lợi cho việc phát triển trí tuệ, giúp con hiểu biết thế giới xung quanh.

Hơn nữa, con cũng có thể thay đổi theo thời gian, hôm nay con có thể bướng bỉnh nhưng với sự chỉ dạy phù hợp của bạn, tương lai con lại biết điều, hiểu chuyện. Hoặc một đứa bé lúc nhỏ nhút nhát nhưng lớn lên lại mạnh dạn khi bố mẹ luôn tin tưởng vào sự độc lập của con mình.

Vì thế, đừng vội đặt con trong một khuôn mẫu rồi phủ định  những tiềm năng của trẻ. Các con rất cần sự đồng hành từ phụ huynh định hướng, uốn nắn và dìu dắt con bước qua chặng đường chông chênh của những đổi thay tâm sinh lý lứa tuổi.

Mỗi đứa trẻ có một nội tâm, một sự phát triển khác nhau, tính cách khác nhau là do chính bản thân chúng lựa chọn, chỉ khi được thấu hiểu chúng mới có thể tung cánh.
 

Công bằng mà nói, lời khuyên "Đừng dán nhãn cho con" khó áp dụng vào thực tế ngay lập tức vì chúng đã trở thành thói quen bao đời nay từ ông bà cho tới cha mẹ chúng ta. Chỉ còn cách ta phải tập thói quen mới để thay thế, đó là tìm cách thay đổi bằng cách dán nhãn tốt, còn nếu không thể, tốt hơn hết là tránh các câu từ nhận xét tính cách.

Ví dụ như ai đó vô tình nhận xét: "Sao con chị nghịch như quỷ thế kia". Bạn có thể mỉm cười nói: "Giai đoạn này con đang cần khám phá ấy mà, thêm tuổi nữa con sẽ ngoan thôi". Điều các phụ huynh cần tránh nhất đó là hùa vào cùng mọi người chê con mình.

Nhất là trong các cuộc gặp gỡ bạn bè, gia đình mà có con đi cùng, tốt hơn hết không nên nhận xét về bất cứ cá tính nào của con. Tránh so sánh con mình với con của người thân, bạn bè.

Cha mẹ là người thân cận nhất của con, chúng mỗi ngày sẽ căn cứ theo thái độ của chúng ta mà tiến hành đánh giá đối với chính mình. Trách nhiệm của các bậc phụ huynh lúc này đó là giúp con cái tin tưởng vững chắc vào bản thân mình.

Khi thấy con có hành động của một đứa trẻ ưu tú, một đứa trẻ dũng cảm kiên cường, một đứa trẻ thành thật, một đứa trẻ thông minh... thì đừng ngại đưa ra những lời khen ngợi đúng lúc, đúng chỗ.

Để tránh việc biến "con sư tử dũng mãnh thành con lừa" hãy luôn thể hiện sự tôn trọng cá tính của con, việc của bạn là trang bị đủ kiến thức về từng giai đoạn phát triển của con để ở bên đồng hành, uốn nắn cho chúng phù hợp và kịp thời.